حج، همایشی عظیم و شکوهمند است که تمام مسلمانان از ملیتهای مختلف در آن شرکت می کنند. و حضور آنان بیانگر پیوند عمیق بین اقوام و ملل گوناگون است، که تحت لوای دین مقدس اسلام گرد آمده اند و نمایشی از قدرت خویش را به معرض تماشا می نهند.
حج بازگشت دوباره به پاکی و پارسایی و بیعت دوباره با ابراهیم حنیف است که در پیمان خویش با خداوند آزمونهای دشوار از سرگذراند و سربلند بیرون آمد. سعی میان صفا و مروه حضور هاجر است بر بستر زمان. میلیونها کس به تأسی از وی به هروله فاصله بین صفا و مروه را طی می کنند. در مراسم حج همه چیز در مقابل وحدت رنگ می بازد. در این موقف شریف باید پاک و بی آلایش و ساده در پیشگاه حضرت باری ظاهر شد؛ چراکه در اینجا شکسته دلی می خرند و بس. ارباب سرمستی و غرور را بر درگاه بی نیاز او جایی نیست. زنگها به بی رنگی بدل می شود، سفید و سیاه، سرخ و زرد همه و همه در یک صف رو به « او » می آرند. چشمها در چشمخانه در طلب دیدار اویند، گامهای شتابنده و بی قرار سراغ از سر منزل معشوق ازلی می گیرد. قلبها در سینه ها محبت او را دارد و نفسها در هوای اوست.
جلال و جمال خداوند در حج متجلی است. حج سفر به ژرفای تاریخ است. بوی عبیرآمیز وحی را می توان از فضای مدینه و مکه به دماغ جان استشمام کرد. چکاچاک شمشیرهای مجاهدانی را که مکه را فتح می کنند و در ایام خوف و خطر به دفاع از مدینه برخاسته اند می توان شنید. نخلستانهای اطراف مدینه هنوز راز دردناک تنهایی پیشوای پرهیزگاران علی مرتضی (ع) را در خلوت خود نجوا می کنند. قبرستان بقیع هنوز از خون گرم سربازان پاکباخته لاله گون است. هنوز ناله های دردناک فاطه زهرا (س) را می توان از پس دیوارهای مدینه شنید. شرح غربت غمناک او از زبان شبهای مدینه شنیدنی است. حج روایتگر همه تاریخ اسلام است. از آن هنگام که، رسول خداوند با بار رسالت سنگین خویش از غار حرا فرود آمد و بر زمان و مکان خویش شوریده و جهان را و عصرها و نسلها را در معرض نفحات رحمانی قرار داد، تا روزی که مسلمین دوباره اسیر پنجه اشرافیت زرمند و زورمند گردیدند.
مأذنه های مسجد رسول هر سحر و ظهر و غروب بار دیگر مسلمین را به فلاح و رستگاری می خوانند؛ پیام با بزرگی خدای آغاز می شود و نفی خدایان دروغین را در پی دارد.
صدای روح بخش بلال هنوز بر فضای مسجدالحرام طنین افکن است؛ هنوز سرود فتح مکه که مجاهدان پاکباز به شور و گرمی می خواندند خون را در رگان مومنان به حرکت درمی آورد. صدای شکستن اصنام جاهلی در فضا طنین افکن است.
دستهای نورانی پیامبر خاتم محمد مصطفی (ص) را که در حال نصب حجرالاسود است می توان دید. حج تجلی گاه اشراق است. برای ایرانیانی که پس از انقلاب اسلامی به حج مشرف شده اند، این مراسم معنای راستین خود را بازیافته است؛ مراسم برائتی که هر سال توسط حجاج ایرانی و غیر ایرانی برگزار می شود، برائت و بیزاری از همه مظاهر شرک و بت پرستی و جاهلیت است که قلمرو اسلام را در معرض هدم و تباهی قرار داده است.
خون حجاجی که برای معنادادن به حج بر سطح خیابانهای مکه ریخته شده است، رسالتی را بر دوش همه مومنان و حج گزاران می گذارد از این رو به فرموده امام راحل و تأکید مقام معظم رهبری برگزاری این مراسم در زمره اعمال هر ساله حجاج درآمده است. طراحی و شکل دهی نخست این برنامه را، حجاج ایرانی صورت دادند و با خون خویش به آن هویت بخشیدند. هر سال این مراسم گستردگی و وسعتی تازه می یابد و همین امر از سویی، امید به فردای بهتر را در دل مومنان جهان زنده کرده است و از جانب دیگر، رعب و وحشت نگهبانان ظلمت و زنجیر را زیادتر نموده است.