پنج شنبه, 27 شهریور 1393 ساعت 04:30
« حیدربابایه سلام » (از مجموعه اشعار ترکی استاد شهریار)
(1)
حیدربابا!ایلدیریملار شاخاندا،
سئللر، سولار شاققیلداییب آخاندا،
قیزلار اونا صف باغلاییب باخاندا
سلام اولسون شوکتوزه، ائلوزه
منیم ده بیر آدیم گلسین دیلوزه
(2)
حیدربابا!کهلیک لرون اوچاندا،
کول دیبیندن دوشان قالخیب، قاچاندا،
باغچالارین چیچکلنوب آچاندا
بیزدن ده بیر مومکون اولسا یاد ائله!
آچیلمایان اوره کلری شاد ائله!
(3)
بایرام یئلی چارداخلاری ییخاندا
نوروز گولو، قارچیچه گی چیخاندا
آغ بولوتلار کؤینکلرین سیخاندا
بیزدن ده بیر یاد ائله ین ساغ اولسون
دردلریمیز قوی دیککلسین، داغ اولسون
(4)
حیدربابا!گون دالیوی داغلاسین
اوزون گولسون، بولاقلارون آغلاسین
اوشاقلارون بیر دسته گول باغلاسین
یئل گلنده وئر گتیرسین بویانا
بلکه منیم یاتمیش بختیم اویانا
(5)
حیدربابا!سنین اوزون آغ اولسون
دؤرت بیریانین بولاق اولسون، باغ اولسون،
بیزدن سورا سنین باشین ساغ اولسون
دونیا قضوو- قدر، اؤلوم –ایتیمدی،
دونیا بویی اوغولسوزدی، یئتیمدی!
(6)
حیدربابا!یولوم سندن کج اولدی،
عؤمروم کئچدی، گلنمه دیم گئج اولدی،
هئچ بیلمه دیم گؤزللرین نئج اولدی،
بیلمزیدیم دؤنگه لر وار –دؤنوم وار
ایتگین لیک وار –آیریلیق وار، اؤلوم وار
(7)
حیدربابا!ایگیت امک ایتیرمز،
عؤمور کئچر افسوس، بره بیتیرمز،
نامرد اولان عؤمری باشا یئتیرمز
بیزده، واللاه، اونوتماریق سیزلری
گؤرنمه سک حلال ائدین بیزلری
(8)
حیدربابا! میراژدرسسلننده،
کند ایچینه سسدن –کویدن دوشنده
عاشیق رستم، سازین دیلله ندیرنده
یادیندادیر نه هؤولسک قاچاردیم!
قوشلار تکین قاناد آچیپ اوچاردیم؟
(9)
شنگیل آوایوردو عاشیق آلماسی،
گاهدان گئدیب اوردا قوناق قالماسی،
داش آتماسی، آلما، هئیوا سالماسی،
قالیب شیرین یوخو کیمی یادیمدا
اثر قویوب روحومدا هر زادیمدا
(10)
حیدربابا! قوری گؤلونقازلاری،
گدیکلرین سازاق چالان سازلاری،
کت –کؤوشه نین پاییزلاری –یازلاری
بیر سینما پرده سی دیر گؤزومده،
تک اوتوروب، سئیر ائده رم اؤزومده
(11)
حیدربابا!قره چمن جاداسی،
چؤوشلارین گلر سسی صداسی،
کربلایا گئده نلرین قاداسی،
دوشسون بوآج یولسوزلارین گؤزونه،
تمدونون اُویدوق یالان سؤزونه!
(12)
حیدربابا!شیطان بیزی آزدیریب،
محبتی اورکلردن قازدیریب،
قره گونون سرنوشتین یازدیریب،
سالیب خلقی بیر –بیرینین جانینا
باریشیغی بلشدیریب قانینا!
(13)
گؤز یاشینا باخان اولسا، قان آخماز،
انسان اولان خنجر بئلینه تاخماز،
آمما حئییف، کور توتدوغون بوراخماز!
بهشتیمیز جهنم اولماقدا دیر!
ذیحجه میز محرم اولماقدا دیر
(14)
خزان یئلی یارپاقلاری تؤکنده،
بولوت داغدان یئنیب کنده چؤکنده،
شیخ الاسلامگؤزل سسین چکنده
نیسگیللی سؤز اورک لره دیردی
آغاجلاردا آللاها باش ایردی
(15)
داشلی بولاقداش قومونان دولماسین،
باغچالاری سارالماسین –سولماسین،
اوردان کئچن آتلی سوسوز اولماسین!
دئینه بولاق، خئیرین اولسون آخارسان
اوفوقلره خوُمار –خوُمار باخارسان!
(16)
حیدربابا!داغین داشین سره سی،
کهلیک اوخور، دالیسیندا فره سی
قوزولارین آغی، بوزی، قره سی
بیرگئده ایدیم داغ دره لراوُزونی
اوخویایدیم، « چوبان، قئیتر قوزونی »
(17)
حیدربابا!سوُلی یئرین دوزونده،
بولاق قئینر چای –چمنین گؤزونده،
بولاق اوتی، اوزر سویون اوزونده
گوزل قوشلار اوردان گلیب کئچرلر
خلوت لییب، بولاقدان سو ایچرلر
(18)
بیچین اوستی، سونبول بیچن اوراقلار،
ائیله بیل کی، زولفی دارار داراقلار،
شیکارچیلار بیلدیرچینی سوراقلار
بیچنیچی لر آیرانلارین ایچرلر
بیرهوشلانیپ، سونرا دوروب ایچرلر
(19)
حیدربابا! کندین گونی باتاندا،
اوشاقلارین شامین یئییب یاتاندا،
آی بولوتدان چیخیب قاش –گؤزآتاندا
بیزدن ده بیر، سن اونلارا قصه دئ،
قصه میزده چوخلی غم و غصه دئ
(20)
قاری ننه گئجه ناغیل دئینده،
کولک قالخیب، قاپ باجانی دؤینده،
قورد گئچی نین شنگولوسون یئینده
من قاییدیب، بیرده اوشاق اولایدیم!
بیر گول آچیپ، اوندان سورا سولایدیم!
(21)
عمه جانین، بال بلله سین یئیردیم
سونرا دوروب، اوس دونومی گئیردیم،
باخچالاردا تیرینگنی دئیردیم،
آی اؤزومی او ازدیرن گونلریم
آغاج مینیب، آت گزدیرن گونلریم!
(22)
هجی خالا چایدا پالتار یوواردی،
ممد صادقداملارینی سوواردی،
هئیچ بیلمزدیک داغدی، داشدی، دوواردی
هر یان گلدی، شیللاق آتیب آشاردیق
آللاه، نه خوش! غمسیز –غمسیز یاشاردیق!
(23)
شیخ الاسلاممناجاتی دئیردی،
مشد رحیم لباده نیگئیردی،
مشدحاجعلیبوز باشلاری یئیردی،
بیز خوشودوق خئیرات اولسون، توی اولسون،
فرق ائله مز، هرنولاجاق، قوی اولسون!
(24)
ملک نیاز ورندیلین سالاردی،
آتین چاپیب قئیقاجیدان چالاردی
قیرقی تکین، گدیک باشین آلاردی
دولائیا قیزلار آچیپ پنجره
پنجره لرده نه گؤزل منظره!
(25)
حیدربابا! کندین تویون توتاندا،
قیز –گلینلر، حنا –پیلته ساتاندا
بگ، گلینه دامدان آلما آتاندا
منیم ده او قیزلاریندا گؤزوم وار
عاشیقلارین سازلاریندا سؤزوم وار
معنی فارسی شعر « حیدر بابایه سلام »
(1)
حیدربابا،چو ابر شَخَد، غرد آسمان
سیلابهای تند و خروشان شود روان
صف بسته دختران، به تماشایش آن زمان
بر شوکت و تبار تو بادا سلام من
گاهی رود مگر به زبان تو نام من
(2)
حیدر بابا، چو کبک تو پرد ز روی خاک
خرگوش زیر بوته، گریزد هراسناک
باغت به گل نشسته و گل کرده جامه چاک
ممکن اگر شود ز من خسته یاد کن
دلهای غم گرفته، بدان یاد شاد کن
(3)
چون چارتاق را فکند باد نوبهار
نوروز گلی وقارچیچگی گردد آشکار
بفشارد ابر پیرهن خود به مرغزار
از ما هر آن که یاد کند بی گزند باد
گو: درد ما چو کوه، بزرگ و بلند باد
(4)
حیدربابا، چو داغ کند پشتت آفتاب
رخسار تو بخندد و جوشد ز چشمه آب
یک دسته گل ببند برای من خراب
بسپار باد را که بیارد به کوی من
باشد که بخت روی نماید به سوی من
(5)
حیدربابا، همیشه سر تو بلند باد
از باغ و چشمه دامن تو فره مند باد
از بعد ما، وجود تو دور از گزند باد
دنیا همه قضا و قدر، مرگ و میر شد
این زال کی ز کشتن فرزند سیر شد؟
(6)
حیدربابا، ز راه تو کج گشت راه من
عمرم گذشت و ماند به سویت نگاه من
دیگر خبر نشد که چه شد زادگاه من
هیچم نظر بر این ره پر پیچ و خم نبود
هیچم خبر ز مرگ و ز هجران و غم نبود
(7)
بر حق مردم است جوانمرد را نظر
جای فسوس نیست که عمر است درگذر
نامرد مرد، عمر به سر می برد مگر!
در مهر و در وفا، به خدا، جاودانه ایم
ما را حلال کن، که غریب آشیانه ایم
(8)
« میراَژدَر»آن زمان که زند بانگ دلنشین
شور افکند به دهکده، هنگامه در زمین
از بهر ساز رستم عاشق بیا ببین
بی اختیار سوی نواها دویدنم
چون مرغ پر گشاده بدانجا رسیدنم
(9)
در سرزمین « شنگل آوا »، سیب عاشقان
رفتن بدان بهشت و شدن میهمان آن
با سنگ، سیب و بِه زدن و، خوردن آنچنان!
در خاطرم چو خواب خوشی ماندگار شد
روحم همیشه بارور از آن دیار شد
(10)
حیدربابا،«قوریگؤل » و پرواز غازها
در سینه ات به گردنه ها سوز سازها
پاییز تو، بهار تو، در دشت نازها
چون پرده ای به چشم دلم نقش بسته است
وین شهریار تست که تنها نشسته است
(11)
حیدربابا، ز جاده شهر « قراچمن »
چاووشها بانگ می زند آیند مرد و زن
ریزد ز زائران حرم درد جان و تن
بر چشم این گداصفتان دروغگو
نفرین بر این تمدن بی چشم و آبرو
(12)
شیطان زده است گول و ز ده دور گشته ایم
کنده است مهر را ز دل و کور گشته ایم
زین سرنوشت تیره چه بی نور گشته ایم
این خلق را به جان هم انداخت است دیو
خود صلح را نشسته به خون ساخته است دیو
(13)
هر کس نظر به اشک کند شر نمی کند
انسان هوس به بستن خنجر نمی کند
بس کوردل که حرف تو باور نمی کند
فردا یقین بهشت، جهنم شود به ما
ذیحجهناگزیر، محرم شود به ما
(14)
هنگام برگ ریز خزان باد می وزید
از سوی کوه بر سر دِه ابر می خزید
با صوت خوش چو شیخ مناجات می کشید
دلها به لرزه از اثر آن صلای حق
خم می شدند جمله درختان برای حق
(15)
« داشلی بُلاخ » مباد پر از سنگ و خاک و خس
پژمرده هم مباد گل و غنچه یک نفس
از چشمه سار او نرود تشنه هیچ کس
ای چشمه! خوش به حال تو کانجا روان شدی
چشمی خمار بر افق آسمان شدی
(16)
حیدربابا، ز صخره و سنگت به کوهسار
کبک به نغمه، وز پی او جوجه رهسپار
از بره سپید و سیه، گله بی شمار
ای کاش گام می زدم آن کوه و دره را
می خواندم آن ترانه « چوپان و بره » را
(17)
در پهن دشت « سولی یئر » آن رشک آفتاب
جوشنده چشمه ها ز چمنها، به پیچ و تاب
« بولاغ اوتی » شناور سرسبز روی آب
زیبا پرندگان چو از آن دشت بگذرند
خلوت کنند و آب بنوشند و بر پرند
(18)
وقت درو، به سنبله چین داسها نگر
گویی به زلف شانه زند شانه ها مگر
در کشتزار از پی مرغان، شکارگر
دوغ است و نان خشک، غذای دروگران
خوابی سبک، دوباره همان کار بی کران
(19)
حیدربابا، چو قرصه خورشید شد نهان
خوردند شام خود که بخوابند کودکان
وز پشت ابر غمزه کند ماه آسمان
از غصه های بی حد ما قصه ساز کن
چشمان خفته را تو بدان غصه باز کن
(20)
قاری ننهچو قصه شب ساز می کند
کولاک ضربه ای زده، در باز می کند
با گرگ، شنگلی سخن آغاز می کند
ای کاش بازگشته به دامان کودکی
یک گل شکفتمی به گلستان کودکی
(21)
آن لقمه های عسل پیش عمه جان
خوردن همان و جامه به تن کردنم همان
در باغ رفته شعر متل خواندن آنچنان!
آن روزهای ناز خودم را کشیدنم!
چوبی سوار گشته به هر سو دویدنم!
(22)
هچیخالا به رودکنار است جامه شوی
ممدصادق به کاهگل بام، کرده روی
ما هم دوان ز بام و ز دیوار، کو به کوی
بازی کنان ز کوچه سرازیر می شدیم
ما بی غمان ز کوچه مگر سیر می شدیم!
(23)
آن شیخ و آن اذان و مناجات گفتنش
مشدی رحیمو دست به لباده بردنش
حاجی علیو دیزی و آن سیر خوردنش
بودیم بر عروسی و خیرات جمله شاد
ما را چه غم ز شادی و غم! هرچه باد باد!
(24)
اسب ملک نیاز و وَرَندیل در شکار
کج تازیانه می زد و می تاخت آن سوار
دیدی گرفته گردنه ها را عقاب وار
وه، دختران چه منظره ها ساز کرده اند!
بر کوره راه، پنجره ها باز کرده اند!
(25)
حیدربابا،به جشن عروسی در آن دیار
زنها حنا –فتیله فروشند بار بار
داماد سیب سرخ زند پیش پای یار
مانده به راهِ دخترکانِ تو چشم من
در ساز عاشقان تو دارم بسی سخن
منتشرشده در
آنادیلیمده
آخرین‌ها از Super User
- درگذشت احياگر موسيقي «فلك» ، صفحه اول روزنامه اعتماد 1402/12/2
- بعثت شادابي حيات - صفحه اول روزنامه اعتماد 1402/11/18
- حضور در تئاتر لیلی و مجنون در تالار وحدت ؛ نمایشی از یعقوب صدیق جمالی
- عکس خوانی دکتر شعردوست (دیپلمات سابق و پژوهشگر آسیای میانه و قفقاز)
- بزرگداشت هشتادوچهارمین سالگرد تولد استاد ساوالان
