نخستین شماره از فصلنامه علمی - فرهنگی «اندیشه» منتشر شد

نخستین شماره از مجله علمی –فرهنگی « اندیشه» به خط کریل در چاپخانه سفارت جمهوری اسلامی ایران و به همت پژوهشگاه فرهنگ فارسی –تاجیکی این نمایندگی، چاپ و منتشر گردید. این فصلنامه حاوی ارائه مجموعه ای از تفکرات و تراوشات قلمی اندیشمندان و عالمان و محققین ایرانی و تاجیک می باشد که یافته های علمی، فرهنگی و ادبی این بزرگان را برای بهره گیری هر چه بیشتر خوانندگان پیش روی آنان قرار می دهد. در ابتدای این نشریه به قلم دکتر علی اصغر شعردوست، مدیر مسئول مجله علمی –فرهنگی « اندیشه » چنین می خوانیم:

« میراث مکتوب هر ملت ارزشمندترین گنجینه فرهنگ آن ملت است که در اصل سند تمدن آن ملت نیز محسوب می شود. ثبت افکار و اندیشه های بشری از قدیمی ترین ایام بر سنگ نوشته ها و چرم نوشته ها و سپس بر روی کاغذ و در دنیای امروزی در فضای مجازی، همگی حکایت از آن دارد که انتقال و تکامل افکار و تجارب، جزء علایق و کوشش های ذاتی نوع بشر است. بر همگان پوشیده نیست که امروز یکی از معیارهای اساسی پیشرفت کشورهای مختلف، میزان تولیدات علمی آن کشورهاست که در این میان میزان تولید مقالات علمی بعنوان یکی از شاخصه های مهم این ارزیابی بشمار می آید . پژوهشگران این ساحه عوامل مختلف را در زمینه ارتقاء تولید علم برشمردند. یکی از آنها تکثیر مقالات علمی و بالا بردن سطح کیفی آنهاست . از طرفی نیز بالا بردن سطح کیفی مقالات منوط به ایجاد کتابخانه ها و فضایی برای استفاده از منابع مطالعاتی موجود است . با اینکه در عصر کنونی اطلاعات فضای مجازی بسیاری از خلاق ها و کمبودهای گذشته را در عرصه علوم پر نموده است هنوز هم نشریه های معتبر علمی جایگاه خود را بعنوان یکی از بازوهای محرک تولید علم حفظ کردند.ظهور مطبوعات را می توان واقعه اجتماعی دانست که برای پاسخگویی به نیازهای جوامع انسانی صورت گرفته است و جارچیان و پیک های پادشاهان را به نوع از نیاکان روزنامه ها می دادند اما روز نامه به شکل امروزی آن و به مفهوم یک نشریه عمومی به سال 1605 میلادی در دولت –شهر استراسبورگ و توسط شخصی به نام "ایاهن کرالوس" باز می گردد. متعاقب آن فرانسه نیز به این جرگه پیوست و دیری نپائید که روزنامه بعنوان یک رسانه بسیار نیرومند سراسر اروپا را تسخیر کرد زبان فارسی از اولین زبانهای مسلمانان و دومین زبان در میان زبان های غیر اروپایی است که به روزنامه نگاری راه یافت . نخستین روزنامه به زبان فارسی " میر عاد اوالاخبار" که نخستین شماره آن در 22 آوریل 1822 در کلکته هندوستان توسط شخصی به نام "رم ماهن روی" منتشر شد. نخستین روزنامه در ایران با عنوان "کاغذ اخبار" به مدیر مسول" میرزا محمد صالح شیرازی" که در سفر خود به انگلستان تحت تاثیر روزنامه و صنعت چاپ قرار گرفته بود در رمضان المبارک 1352 هجری قمری تاسیس شده است و اولین شماره آن در روز دوشنبه 25 محرم الحرام 1253 هجری قمر ی برابر با اول ماه می 1307 میلادی در تهران منتشر شد. اما ارج روزنامه نگاری در دوران نصرالدین شاه قاجار و با سعی و اهتمام صدر اعظم دانشمند او میرزا تقی خان امیر کبیر و بعد از انتشار روزنامه واقعه اتفاقیه است. با نگاه گذرا به اوضاع علمی و ادبی دوران قبل و بعد از مشروطه ایران و 89 سال فعالیت مطبوعاتی در دوران قاجار خواهیم یافت که آثار و رساله های علمی و ادبی نسبت به سالیان قبل و ازآن تنزل نمایانی برخوردار است. زیرا بیشتر ادیبان و نویسندگان ترجیح می دادند بسیاری از مطالب علمی و ادبی خود را در جراید به چاپ رسانند . از این رو بسیاری از آثار علمی و ادبی در این دوران را در هلال مقالات و مطالب مطبوعات جستجو کرد. از عمر مطبوعات در ایران 175 سال می گذردو طی این دوران هزاران عنوان روزنامه و مجله تا به امروز چاپ و منتشر شده است که در میان آنها می توان ارزشمندترین آثار نویسندگان را مشاهده نمود . از اینرو مطبوعات را می توان جزئی از گنجینه معارف به شمار آورد بگونه ای که امروزه بسیاری از مطالب و آثار چاپ شده در این جراید منبع و سرچشمه خلقی ،آثار گرانبهاء در عصر کنونی گردیده است. پژوهشگاه فرهنگی فارسی –تاجیکی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان از همان بدو تاسیس در سال 1995 میلادی در دوشنبه جهت گردآوری و نشر معارف در حوزه جمهوری تاجیکستان اقدام به تاسیس مجله به نام "نامه پژوهشگاه " نمود که بصورت فصل نامه مقالات ادیبان و دانشمندان تاجیک در این حوزه را بصورت منظم تا زمان حال به خط فارسی منتشر می نماید. متاسفانه دوگانگی خط میان اصحاب علم و ادب ایران و تاجیکستان موجب شده تا بسیاری از نویسندگان و عالمان از آثار، به ویژه آثار قرن گذشته یکدیگر بی اطلاع باشند. براین اساس برآن شدیم تا مجله حاوی منتخب از بهترین آثار علمی و ادبی دانشمندان و نویسندکان ایران و جهان را تماما به خط کریلیک تاجیکی در قالب فصل نامه به نام اندیشه فراهم نمائیم . که هر سال 4 شماره ازآن منتشر خواهد شد. شماره نخست از این مجله حاوی مقالات ارزشمند و اساتید برجسته ذبیح اله صفا ، مجتبی مینویی، عبدالحسین زرین کوب، غلامحسین یوسفی، جلال خالقی مطلق، برتراند راسل، پرویز ناتل خانلری ، شفیعی کدکنی ، مهدی پرتویی، امیل دورانت و مهدی محقق می باشد. اینجانب ضمن تبریک به مناسبت نشر اولین شماره فصل نامه اندیشه و با آرزوی تداوم انتشار این مجموعه امیدوارم نشر این مجله و اقبال عمومی اهل قلم تاجیک مواجه گردد.»

علی اصغر شعردوست