چرایی و چگونگی تقدیس الفبای فارسی در تاجیکستان ازدیدگاه دکتر علی اصغر شعردوست

دکتر شعردوست، سفیر جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستانخود در حوزه های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جمهوری تاجیکستان از فعالیت های عدیده ای برخوردار بوده و در برقراری و توسعه ارتباطات و مناسبات ایران و تاجیکستان نقش غیر قابل انکاری داشته است، ایشان در شرح دقیق چگونگی و چرایی نفوذ الفبای فارسی در تاجیکستان و انتخاب الفبای لاتین در برخی از دیگر کشورهای حوزه قفقاز و آسیای مرکزی، پس از فروپاشی شوروی سابق به مواردی در خور توجه اشاره نموده اند
سفیر ایران در این خصوص چنین اظهار داشتند که: به موازات روسی گریزی و استقلال طلبی کشورهای CISبا کشورهای مستقل مشترک المنافع در زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، گریز از الفبای روسی هم مطرح بوده و این فرصت بسیار مناسبی محسوب می شده تا الفبای فارسی، حداقل در تعدادی از این کشورها به رسمیت شناخته شود. اما متأسفانه در آن زمان، جریانی در حوزه روشنفکری راه افتاد و برخی افراد نامدار و مطرح در کشور به دلایل واهی و غیر علمی نه تنها مشوق این کشورها برای گزینش الفبای فارسی نشده اند بلکه آن را به مصلحت جمهوری اسلامی ایران هم ندانسته و عملا کشور را از یک فرصت استثنائی، محروم کرده اند. فرصتی که به معنای واقعی، تاریخی، محسوب می شد.آن هم در شرایطی که در میان این کشورها برای انتخاب الفبای عربی، الفبای فارسی و الفبای لاتین رقابت وجود داشته و در چنین اوضاعی کشورهایی که میل به برگزیدن الفبای لاتین داشتند هزینه های فراوانی را صرف کردند و به غیر از تاجیکستان در پارلمان های چهار کشور غیر فارسی زبان آسیای مرکزی یعنی قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان و ازبکستان، آن هم با تفاوت چند رأی الفبای فارسی فرصت انتخاب را از دست داده و جای خود را به الفبای لاتین می دهد.
 در این ارتباط همچنین دکتر شعردوست به سفر خود به قرقیزستان در آن زمان و گفتگو با رئیس کمیسیون فرهنگی این کشور اشاره کردند آنجا که رئیس کمیسیون فرهنگی در این باب چنین می گوید: « در مورد این گزینش، غیر از تاجیکستان چشم سایر کشورها به باکو می باشد. هر تصمیمی که باکو بگیرد ما پیروی خواهیم کرد» و همین اتفاق هم افتاد. و دیدیم که در باکو با اختلاف چند رأی در پارلمان جمهوری آذربایجان، الفبای لاتین تصویب شد و همانگونه که آن مرد روشنفکر قرقیز گفته بود، پارلمان های سایر کشورها هم الفبای لاتین را به فاصله چند ماه به عنوان الفبای رسمی کشورشان انتخاب کردند.
اما در همان زمان، تاجیکستان الفبای فارسی را انتخاب می کند و پارلمان تاجیک آن زمان به دستگاه های اجرایی 10 سال فرصت می دهد تا الفبای فارسی را که در تاجیکستان به آن الفبای تاجیکی می گویند، در زبان رسمی به صورت همه گیر مورد استفاده قرار دهند. یعنی زبان فارسی با الفبای فارسی، نوشتار دیوانی و اداری تاجیکستان شود و مردم این سرزمین اعم از دانشجو، کارمند و سایر مشاغل این الفبا را بیاموزند. البته هنوز الفبای فارسی در تاجیکستان فراگیر نشده است. طی این10 سال نیز عناصر مزاحم فراوانی سعی در اخلال در این مصوبه پارلمان تاجیکستان داشته اند. حتی چندین بار خواسته اند که این مصوبه را لغو کنند اما وجود اندیشمندان و نخبگان با فضیلت و آینده نگر در تاجیکستان مانع این امر شدند.