بر سفرۀ رمضان می نشینیم و از خوان آسمانی خداوند لقمه های راز می گیریم؛ بال در بال ملائک به ملکوت پرواز می کنیم. یک ماه بر سفرۀ خداوند میهمان بودن، وجود ما را به خصلت دوستان خداوند آذین بست و اینک به عید فطر درآمدیم.
در ماه صیام گرسنگی و تشنگی را تجربه کردن دهان و چشم و گوش و فکر را از شبهه ها بر حذر داشتن پاکی را همۀ اعضا و جوارح خویش جاری و ساری کردن و پاک شدن و به صفت پارسایان آراسته گردیدن عرصه و مجال می طلبد و حضرت حق این عرصه و مجال را در رمضان فراهم آورده است. به نشان پارسائی در عید فطر به سفرۀ نیازمندان رونق می بخشیم و یک صاع از غذای خویش را به آنان هدیه می دهیم. سنجۀ فطریۀ مومن، ظرف وجود اوست. دل مؤمن در فراخنای هستی نمی گنجد و مملو از برکات نور است. نور دل خویش را بر تاریکیها می افکنیم و روشنی و صفا و طراوت را همه جا گستر می کنیم.
روزه، بازایستادن از بدیها و گسترش نیکیهاست و سنت خداوند گسترش پاکیهاست. قبل از بعثت رسول بزرگ خداوند، خاتم پیامبران حضرت محمد مصطفی(ص) نیز، روزه در میان گذشتگانی که بر جادل شریعت انبیا گام می زدند وجود داشت. همچنان که کلام حضرت حق نیز بر این سخن ناطق است. آنجا که می فرماید: «یا ایهاالذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم». خداوند جهان را بر مدار پارسایی خلق فرموده است؛ از هیمن روست که مفسرین در تعریف اینکه نخستین صایم روزگار چه کسی بوده است سابقۀ امر را به حضرت آدم می رسانند که وی روزه دار نخستین بوده است.
این رکن از ملسمانانی زدایندۀ دل از پلشتیها و پلیدیهاست و مومن هرگز به لباس لئامت و پستی آلوده نمی شود؛ روزه رکن کامل کنندۀ وجود مومن است.
در رمضان حضرت حق بندۀ خویش را به آزمون فرامی خواند تا بزرگی و عظمت مخلوق خویش را به جهان خلقت بنمایاند. ارادۀ آدمی در چشم فروپوشیدن از هر آنچه نفس آدمی در طلب آن است و انسان با روزه آن را سکون و سکوت و آرامش می خواند و به همگان نشان می دهد که آدمی برترین مخلوقات و جانشین خداوند است.
رمضان فرصتی است تا آنان که از تنعمات دنیوی برخوردارند، با نیازمندان همسفره شوند و سختیهای گرسنگی و تشنگی و ضعف وجود آدمی را دریابند؛ وجودی که در صورت انحراف از مسیر حق می تواند آکنده از کبر و خودبینی و رعونت شود و بندگی حضرت حق و خدمت به آفریندگان دست آفرینشگر خداوند را از یاد ببرد. روزه آدمی را به شناختی واقعی از ظرفیتهای وجود خویش وا می دارد و تواناییهای نشکفتۀ وجود را بر او کشف می کند.
در عید فطر با رمضان وداع می کنیم و به نشانۀ تعلق خاطر به ماه خودسازی و نزول وحی در عید فطر، نخست با نماز پیوند خویش را با حضرت حق استوارتر می کنیم. پس، آن گاه بر سفرۀ طعام می نشینیم و از رزق خداوندی تن را بهره می دهیم تا در خدمت خداوندی قوی شود که نظام خلقت همه در خدمت آدمی است و آدمی باید از این نعمات به درستی بهره گیرد.
وداع با رمضان بدرودی از سر شناخت و آگاهی است. رمضان به ما درس پاکیزگی روح و تن می دهد و این توفیق را که در دریای روحانیت او غوطه خوریم و هواجس دنیوی را از خویش به دور کنیم.
از رمضانی تا رمضانی دیگر، به تبعیت از فرمان خداوند از سفرۀ رزق او بهره می گیریم و ابزارهای شناخت و معرفت خویش را به روزه وامی داریم تا شوایب و ناراستی در معرفت ما نسبت به حق و مخلوقات حق راه نیابد و خدایی شویم.