(1)
هوش آزیب، تئز تاپانمیرام اؤزومی
بیلمیرم هاردایام، بورا هارادیر؟
ائو- ائشیک، یاد گلیر هله گؤزومه
ائله بیر قالمیشام کئچنلرده
دئییرم بس، گئنه همان آدامام
گئنه سابیق کیمی اداره م وار
تله سیک ایستیرم دورام، باخیرام
بئل –بوخون، قول –قیچیم داها قاخمیر
داها قدرت یوخوم، دوروم آیاغا.
(2)
قوجالیق هئچ هله یادیمدا دئگیل
دئییرم بس گئنه نوخوشلامیشام
ایستیرم سسله یم گئنه خانیمی
کی داوان وار گتیر، گئنه نوخوشام.
(3)
آمما، ائو سانکی بیر قبیستاندیر
هوپ توتوپ قیزلارین جیغان –ویغانی
نه کوسوبلر کی هئچ دانشمیرلار!
هئچ خانیمدان دا سس –صدا یوخدور
ائله بیل، بیرده سیلکه لیرله منی
هوشوم، آزمیش یولون قانیب قاییدیر
اؤزومی آختاریب، گئنه تاپیرام
اوخونور آنجاق آلنیمین یازیسی.
(4)
بوردا، بیردن چؤکور قارانلیقلار
سانکی دام –داش اوچور منیم باشیما
قالمیشام دام –دووارلار آلتیندا
بیر قارانلیق قبیرده یم کی داها
هئچ طرفدن ایشیقلیغیم یوخدور.
(5)
ایچریم سانکی اؤز سسیمله دئییر:
اؤلوبکن، قبیرده خوتلامیسان
نه خانیم؟ - آروادین اون ایلدی اؤلوب!
آروادین اؤلدو، قیزلارین کؤچدو
قوجالیق گلدی، قلعه نی آلدی
سنی کور قوش کیمی، باسیب قفسه
نه قویوبسان، عمی! نه آختاریسان؟
بیرکسین قالماییب، هامی گئتدی
قوجادا سن کیمی غریب اولماز
قوجالار ایچره ده یئتیم سنسن
سن ایمشسن اؤلن، خانیم دیریلیب.
(6)
یارامین کؤزمه سی قویوپ آجیشیر
هر زادین ضدی ده اؤزیله گلر
قره گون، آغ گونی سالیر یادیما
سینه مین سازلاری سیزیلدیرلار.
(7)
دیبده قلبیمده زار –زار آغلیاراق
فارسی بیر قطعه وار، دوشور یادیما
آذر بیگدلی بئله م یازمیش او یازیقدا منیم حالیمدایمیش:
« پیرم و عادت طفلان دارم
با من این شوخی طبع ارزانی
وقتی از خنده مرا گل ریزی
وقتی از گریه، گلاب افشانی
اگرم خنده؛ نه از بی خردی
و گرم گریه، نه از نادانی
اولم خنده ز بی دردی بود
و آخرم گریه ز بی درمانی »
معنی فارسی شعر
« سرنوشت من »
(1)
این زمان ها چو می شوم بیدار
هوش من گم شده است و ساعت ها
خویشتن را نمی کنم پیدا
در کجا هستم، این نمی دانم
پیش چشمم به هر چه می نگرم
خانه و غیر خانه بیگانه است
مانده ام در گذشته ها گویا
به گمانم که من همان مَردَم
باز کار و اداره ای دارم
زود باید ز جای برخیزم
لیک در این شتاب، می بینم
دست و پا و کمر، همه مرده
پای آن نیست تا که برخیزم
(2)
پیریم هیچ نیست در یادم
به گمانم که باز بیمارم
قصد دارم که با صدای بلند
بار دیگر صدا کنم زن را
گویمش باز من شدم بیمار
آورد از برای من دارو
(3)
لیک این خانه در غمی خاموش
غرقه گشته است، همچو گورستان
داد و فریاد دخترانم نیست
نکند قهر کرده اند از من!
هیچ حرفی نمی زنند چرا؟
از زنم نیز نیست هیچ خبر!
ناگهان گوئیا درین سودا
بار دیگر مرا تکان دادند
هوش گم گشته، پیش من آمد
خویش را جسته می کنم پیدا
عاقبت خوانده می شود واضح
سرنوشتم به روی پیشانی
(4)
ناگه اینجا نشسته ظلمت ها
بر سرم ریخته است خانه من
مانده ام زیر سقف و دیوارش
در یکی گور تنگ افتاده
مانده ام، هیچ نیست روزنه ای
(5)
با صدای درونی خود من
دل من بانگ نی زند: شاعر!
مرده ای تو، به گور زنده شده
چه عزیزه؟ مگر نمی دانی
مرده ده سال پیشتر ازین؟
زن تو مرده، دختران رفتند
پیریت قلعه را گرفته به زور
تو یکی را به سان مرغی کور
در قفس رانده، مانده ای در گور
در کجایی پدر؟ چه می جویی؟
هیچ کس نیست با تو در اینجا
همه آن کسانِ تو رفتند
مانده ای پیر و بی کس و تنها
هیچ پیری غریب تر ز تو نیست
تو یکی هم یتیم پیرانی
آن که مرده تویی، زنت زنده است!
سر زخمم گشاده، می سوزد
ضد هر چیز با خودش آید
روزگار سیاه امروزی
می کند زنده باز در خاطر
روزگار خوش جوانی را
دلخوشی های زندگانی را
می خروشد به سوز سینه من
سازهای دل کفیده من
(7)
عاقبت زار زار می گریم
آذر بیگدلی عجب گفته:
آن بیچاره نیز در حال بوده است:
« پیرم و عادت طفلان دارم
با من این شوخی طبع ارزانی
وقتی از خنده مرا گل ریزی
وقتی از گریه، گلاب افشانی
اگرم خنده؛ نه از بی خردی
و گرم گریه، نه از نادانی
اولم خنده ز بی دردی بود
و آخرم گریه ز بی درمانی »