رونمایی کتاب « گنجینه جاودانه تاجیکان» با حضور وزرای خارجه ایران و تاجیکستان

در جریان سفر جناب آقای همراه خان ظریفی به تهران، عصر امروز کتاب « گنجینه جاودانه تاجیکان » که توسط ایشان تألیف یافته است، با حضور وزاری خارجه ایران و تاجیکستان، جناب آقای دولت علی حاتم اف، سفیر محترم جمهوری تاجیکستان در ایران، سفرای عالیقدر سایر نمایندگی ها، جناب آقای علی مجتهد شبستری، رئیس محترم انجمن دوستی ایران و تاجیکستان و جمعی از دانشمندان، متفکران و پژوهشگران، در محل دفتر مطالعات بین المللی وزارت امور خارجه کشورمان رونمایی شد.

در این مراسم دكتر صالحي با گراميداشت ياد و خاطره فرهيختگان تمدن اسلامي ايراني و تاجيك و افغانستان گفتند: بايد در اين محفل همانند اهالي تاجيكستان آن‌گونه كه مرسوم است بگويم نور ديدگان تاج‌سر، آنچه كه با تمدن ايراني در جهان شناخته شده است، در حقيقت مجموعه تمدن فرهنگ، ادبيات، هنر و علايق مشترك اقوام ايراني تبار و از جمله مردمان ماست كه در مرزهاي ايران امروز، تاجيكستان، افغانستان و بخشي از آسياي مركزي، قسمتي از هند و برخي از نقاط چين است.وي با اشاره به اينكه سرزمين تاجيكستان يكي از كهن‌ترين محل‌هاي سكونت ايراني‌تباران كوشاني، بلخيان و خوارزميان بوده است، افزود: اگرچه استاد صدرالدين عيني و ابوالقاسم لاهوتي درباره هويت تاريخي زحمات زيادي كشيده‌اند، اما لزوم بازشناسي اين مردم احساس مي‌شود.

ایشان با اشاره به ترجمه این اثر به زبان های انگليسي، روسي و آلماني، این امر را حاکی از اهمیت و ارزش کتاب گنجینه جاودان تاجیکان دانسته و در ادامه افزودند: در اين محفل، از چاپ جديد این کتاب ارزشمند به خط فارسي كه به تعبير تاجيكان، خط نياكان ناميده مي‌شود، رونمايي مي‌شود كه در جهت پاسداشت آثار مفاخر مشترك ايران و تاجيكستان است. دكتر علي‌اصغر شعردوست، سفير محترم و فرهنگ دوست ايران در تاجيكستان كه ده‌ها عنوان كتاب درباره فرهنگ تاجيك منتشر كرده است با علاقه‌مندي و جديت، نشر اين كتاب را دنبال كرده و امروز حاصل زحمات او را مشاهده مي‌كنيد.

دكتر صالحي همچنین با اشاره به بخش‌هاي متنوع اين كتاب در توضیح عناوین و مطالب درخور توجه کتاب « گنجینه جاودانه تاجیکان»، این اثر را مشتمل بر بابهای مختلف و تقسیم‌بندی به هنرهای غنی سرزمین تاجیکان، از جمله هنرهای مینیاتور، زرگری، زیورآلات زنانه، مصنوعات فلزی، سفالگری، کنده‌کاری، نقاشی معاصر تاجیک، آرایش و معماری، هنرهای گچ و شیشه، محصولات سنگی، لباسهای ملی، گلدوزی، زردوزی، کلاه و کفش، بافندگی، آلات موسیقی و غیره، با آراستن به تصاویر بسیار منحصر بفرد و زیبای هنرهای مذکور به همراه شرح مفصل آن، توسط مولف دانستند اثری که به گفته مولف ، چنانکه خود در مقدمه بدان اشاره نموده‌اند، حاصل حدود بیست سال کار و تحقیق مداوم ایشان بوده و انگیزة پرداختن به چنین کاری را احساس مسئولیت و پاس داشتن میراث گذشتگان عنوان نموده است.

همراه خان ظريفي، وزیر امور خارجه جمهوری تاجیکستان و مؤلف كتاب گنجينه تاريخ و فرهنگ تاجيكان نيز  در این مراسم با بيان اينكه ما هيچ وقت خود را جدا از مردم ايران نمي‌دانيم، گفتند:: ما در دوران شوروي هميشه چشم به ايران و افغانستان داشتيم چون ريشه‌هاي ما در اين مناطق است.فرهنگ تاجيكستان، فرهنگ ارزشمندي از شرق است كه بخشي از عمر چند هزار ساله بشريت را به خود اختصاص داده است.اين قوم، استقلال و هم‌زيستي را همانند ارتفاع كوه‌ها، با غرور و افتخار حفظ مي‌كنند.شخصيت‌هايي چون رودكي، ابن‌سينا، فردوسي و وزير خردمند ابوالفضل بلعمي، از افتخارات مشترك ماست. هر جواهري كه با مهارت بالا آفريده شده، هر نقشي كه در قالي بافته شده است و هركنده‌كاري كه روي چوب انجام شده، نشانگر، معناي بزرگ و نصيحت خردمندانه‌اي است.

جناب آقای مجتهد شبستري سفير اسبق ايران در تاجيكستان، در پايان خدمت خود در دوشنبه، كتاب نفيس فردوسي به من هديه كرد. در آن سالن كه مردم تاجيك در غم جنگ شهري بودند. ما نگران از بين رفتن يكپارچگي تاجيكستان بوديم و من در آنجا بر اين فكر افتادم كه بايد از فرهنگ و تمدن تاجيك، چيزي را پيشنهاد كنم.خوشحالم كه اين ميراث فرهنگ تاجيكستان در اختيار مردم ايران است چون ايرانيان نيز در تمدن ما سهمي دارند.

جناب آقای دولت علي حاتم‌ اُف، سفير تاجيكستان در ايرن نيز پس از سخنان جنای آقای ظریفی چنین اظهار داشتند که: هدف از گرد آمدن ما در اينجا، معرفي و رونمايي كتاب جناب همراه‌خان ظريفي است و تاجيكستان يك موزه زنده است. علي اشرف شبستري، رئيس انجمن دولتي ايران و تاجيكستان نيز در سخناني گفت: اين كتاب امروز به چاپ پنجم رسيده است و به زبان تركي استانبولي نيز چاپ شده است.

ایشان افزودند: امروزه با تورق اين كتاب، تك‌تك فارسي‌زبانان، نمونه‌اي از سرزمين خويش را مي‌بينند و اگرچه سرحدّي در دنياي امروز نيست، اما مرزهاي ايران و تاجيك جز در نقشه‌هاي جغرافيايي مفهومي ندارند.

لازم به ذکر است که بر این اثر ارزشمند، برخی از بزرگان و اندیشمندان در حوزه علم و سیاست در قالب مقدمه ، قلم زده اند. دکتر شعردوست سفیر محترم جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان، در نگارش مقدمه ای بر این کتاب سترگ ضمن اشاره ای موجز و جامع به موقعیت جغرافیایی ایران زمین و اهمیت آن در جذب ساکنان اقوام گوناگون و به طبع آن ایجاد تمدن های گوناگون، و یافته های تمدنی گذشتگان در زمان حاضر که نشانگر هنر ایرانی و سایر دستاوردهای تمدنی ایرانیان است، به اکتشافات صورت گرفته از تحقیقات باستان شناسی در کرانه انتهایی صحرای ایران نزدیک کاشان در ناحیه ای به نام سیلک پرداخته اند و ضمن شرح و توضیح مبسوط آن، در باب نتایج حاصل از مطالعات هنر ایرانی به این نتیجه در خور توجه اشاره نموده اند که هنر ايران مستقل از مکان و زمان پيدايش، منعکس کنندة روحيه و تمايلات ايرانیها می‌باشد. نکتة ديگرى که به نظر مى رسد، تنوع آثار هنرى است. اين امر نشان مى‌دهد ايرانيان باستان، در مناطق مختلف مهارتهاى بالايى داشته‌اند. 

ایشان ورود آريائیان به نجد ايران در دو هزار سال قبل از ميلاد مسيح، را مهمترين اتفاق تاریخ آن دوران دانسته اند که با اوج تبحر و تسلط بر هنر فلز، ساخت سفالهاى نازک در نواحى البرز و ساختمانهاى مجلل با ديوارهاى آجرى يا آجر از سفال پخته شده، همراه با نقاشى‌ با طرحهایى از انسانها و بروج فلکى، درختان و ساير شکلها تزئينی همراه بوده و توسعه شهرنشينى را در پی داشته است.

سفیر کشورمان در ادامه در کنار پرداختن به حکومت ها و تمدن های ایرانی و دستاوردهای فرهنگی و تمدنی آنان در طول تاریخ، از هنر ایرانی به عنوان یکی از غنی‌ترین میراث هنری در تاریخ جهان یاد کردند که در برگیرندة بسیاری از رشته‌ها، از جمله معماری، نقاشی، بافندگی، سفالگری، موسیقی، خوشنویسی و فلزکاری است.

در بخشی از مقدمه نگاشته شده به قلم دکتر شعردوست در خصوص کتاب « گنجینه جاودانه تاجیکان» می خوانیم: " رسالة ارزشمند پیش روی خوانندة گرامی، «گنجینة جاودانة تاجیکان»، شامل روایت هنرهای مختلف اقوام ایرانی‌تبار، از کهن‌ترین دوران تاریخ تا به امروز، به قلم توانای جناب آقای همراه‌خان ظریفی است، که علی‌رغم وظیفة سنگین، پرمشغله و دشوار ریاست وزارت امور خارجة جمهوری تاجیکستان، این اثر سترگ را همراه با مجموعه‌ای نفیس از مصوره‌های بسیار زیبا و منحصر به فرد، فراهم آوردند.

مؤلف رسالة مذکور، ضمن بخش‌بندی کتاب به بابهای مختلف و تقسیم‌بندی هنرهای غنی سرزمین تاجیکان، از جمله هنرهای زرگری، زیورآلات زنانه، مصنوعات فلزی، سفالگری، کنده‌کاری، نقاشی معاصر تاجیک، آرایش و معماری، هنرهای گچ و شیشه، محصولات سنگی، لباسهای ملی، گلدوزی، زردوزی، کلاه و کفش، بافندگی، آلات موسیقی و غیره، با آراستن به تصاویر بسیار زیبای هنرهای مذکور، در شرح هر یک از این هنرها به طور مبسوط و مفصل سخن رانده است.

اینجانب، ضمن تقدیر از زحمات ایشان در امور علمی و فرهنگی، امیدوارم این برگ زرین از کارنامة پرافتخار مردمان پرهنر ایرانی‌تبار، مقبول طبع مردم صاحب هنر در هر گوشة جهان قرار گیرد".