شنبه, 13 مهر 1392 ساعت 03:30
« حیدربابایه سلام » (مجموعه اشعار ترکی استاد شهریار)
بخش پایانی از سری نخست
(56)
مجدالسادات، گولردی باغلار کیمی،
گورولداردی، بولوتلو داغلار کیمی،
سؤز آغزیندا اریردی یاغلار کیمی
آلنی آچیق، یاخشی درین قاناردی،
یاشیل گؤزلر، چیراق تکین، یاناردی
(57)
منیم آتام سفره لی بیر کیشی ایدی،
ائل الیندن توتماق اونون ایشی ایدی،
گؤزللرین آخیره قالمیشی ایدی،
اوندان سورا دؤنرگه لر دؤندولر،
محبتین چیراقلاری سؤندولر
(58)
میرصالحیندلی سوولوق ائتمه سی،
میرعزیزینشیرین شاخسئی گئتمه سی،
میرممدینقورولماسی، بیتمه سی
ایندی دئسک، احوالاتدی- ناغیلدی،
کئچدی، گئتدی، ایتدی –باتدی، داغیلدی.
(59)
میرعبدولونآینادا قاش یاخماسی،
جؤوجولریندن، قاشی نین آخماسی،
بویلانماسی، دام –دوواردان باخماسی،
شاه عابباسیندوربونی، یادش بخیر!
خشگنابینخوش گونی، یادش بخیر!
(60)
ستاره عمهنزیکلری یاپاردی،
میرقادرده هردن بیرین قاپاردی،
قاپیپ، یئییب، دایچا تکین چاپاردی،
گولمه لی ایدی اونون نزیک قاپماسی،
عمه نین ده، ارسیتینین شاپماسی.
(61)
حیدربابا! آمیرحیدرنئینیور؟
یقین گئنه سماوری قئینییور،
دای قوجالیب، آلت انگینن چئینییور،
قولاق باتیب، گؤزی گیریب قاشینا
یازیق عمه، هاوا گلیب باشینا!
(62)
خانم عمه، میرعبدولونسؤزونی
ائشیدنده، ایر آغیز –گؤزونی،
ملکامده وئرر اونون اوزونی
داعوالارین شوخلوغولان قاتاللار
اتی یئییب، باشی آتیب یاتاللار.
(63)
فیضه خانیمخشگنابین گولی ایدی،
آمیر یحیی، عم قیزینین قولی ایدی،
روخسارهآرتیست ایدی، سئوگیلی ایدی،
سیدحسین، میرصالحییانسیلار
آمیر جعفرغیرتلیدیر قان سالار
(64)
سحر تئزدن ناخیرچیلار گلردی،
قویون –قوزو، دام - باجادا ملردی،
عمه جانیمکؤرپه لرین بلردی
تندیر لرین قووزاناردی توستوسی
چؤرکلرین، گؤزل اییی –ایستی سی
(65)
گؤیرچینلر، دسته قالخیب اوچارلار،
گون ساچاندا، قیزیل پرده آچارلار،
قیزیل پرده آچیپ ییغیب قاچارلار،
گون اوجالیب، آرتار داغین جلالی،
طبیعتین جوانلانار جمالی
(66)
حیدربابا!قارلی داغلار آشاندا،
گئجه کروان یولون آزیب –چاشاندا،
من هاردا سام، تهراندا یا کاشاندا
اوزاقلاردان، گؤزوم سئچر اونلاری
خیال گلیب، آشیب کئچر اونلاری،
(67)
بیر چیخایدیم دام قیه نین داشینا،
بیر باخایدیم کئچمیشینه، یاشینا،
بیر گؤره ایدیم نه لر گلمیش با شینا،
من ده اونون قارلاریلان آغلاردیم،
قیش دوندوران اورکلری داغلاردیم
(68)
حیدربابا!گول غؤنچه سی خنداندی،
آمما، حئییف، اورک غذاسی قاندی،
زندگانلیق بیر قارانلیق زنداندی،
بو زیندانین دربچه سین آچان یوخ
بو دارلیقدان بیر قورتولوب، قاچان یوخ
(69)
حیدربابا!گؤیلر بوتون دوماندی،
گونلریمیز بیر –بیریندن یاماندی،
بیر –بیریزدن آیریلمایین، آماندی
یاخشیلیغی الیمیزدن آلیبلار
یاخشی بیزی یامان گونه سالیبلار!
(70)
بیر سوروشون بو قارغینمیش فلکدن!
نه ایستییر، بوقوردوغو کلکدن؟
دئینه کئچیرد اولدوزلاری الکدن
قوی تؤکولسون، بو یئر اوزی داغیلسین
بو شئیطانلیق قورغوسو بیر ییغیلسین
(71)
بیر اوچایدیم بو چیرپینان یئلینن،
باغلاشایدیم داغدان آشان سئلینن،
آغلاشایدیم اوزاق دوشن ائلینن،
بیر گؤره ایدیم آیریلیغی کیم سالدی؟
اؤلکه میزده کیم قیریلدی، کیم قالدی؟
(72)
من سنین تک داغا سالدیم نفسی،
سن ده قئیتر، گؤیلره سال بوسسی،
با یقوشون دا دار اولماسین قفسی،
بوردا بیر شئر داردا قالیب باغیریر،
مروّتسیز انسانلاری چاغیریر
(73)
حیدربابا!غیرت قانین قاینارکن،
قره قوشلار سندن قوپوپ قالخارکن،
او سیلدیریم داشلارینان اوینار کن
قووزان منیم همتیمی اوردا گؤر
اوردان اگیل قامتیمی داردا گؤر!
(74)
حیدربابا!گئجه دورنا کئچنده،
کوراوغلونونگؤزی قارا سئچنده،
قیر آتینیمینیب کسیب، بیچنده
من ده بوردان تئز مطلبه چاتمارام
ائیوازگلیب چاتمایینجا، یاتمارام.
(75)
حیدربابا!مرد اوغوللار دوغگینان،
نامردلرین بورونلارین اوغگینان
گدیکلرده قوردلاری توت بوغگینان،
قوی قوزولار آیین –شایین اوتلاسین
قویونلارین قویروقلارین قاتلاسین
(76)
حیدربابا!سینن گؤیلون شاد اولسون!
دونیا وارکن، آغزین دولی داد اولسون!
سندن کئچن تانیش اولسون –یاد اولسون،
دوئینه منیم شاعر اوغلوم شهریار
بیر عؤمردور غم اوستونه غم قالار!
معنی فارسی شعر حیدربابایه سلام (بخش پایانی)
(56)
مجدالسادات خنده خوش می زند چو باغ
چون ابر کوهسار بغرد به باغ و راغ
حرفش زلال و روشن چون روغن چراغ
با جبهت گشاده، خردمند دیه بود
چشمان سبز او به زمرد شبیه بود
(57)
آن سفره های باز پدر یاد کردنی است
آن یاریش به ایل من انشاد کردنی است
روحش به یاد نیکی او شاد کردنی است
وارونه گشت بعد پدر کار روزگار
خاموش شد چراغ محبت درین دیار
(58)
بشنو ز میر صالح و دیوانه بازیش
سید عزیزو شاخسی و سرافرازیش
میر ممدو نشستن و آن صحنه سازیش
امروز گفتنم همه افسانه است و لاف
بگذشت و رفت و گم شد و نابود، بی گزاف
(59)
بشنو ز میر عبدل و آن وسمه بستن اش
تا کنج لب سیاهی وسمه گسستن اش
از بام و در نگاهش و رعنا نشستن اش
شاه عباسین دوربونی، یادش بخیر
خشگنابین خوش گونی، یادش بخیر!
(60)
عمه ستارهنازک را بسته در تنور
هر دم ربوده قادر از آنها یکی به زور
چون کره اسب تاخته و خورده دور دور
آن صحنه ربودن نان خنده دار بود
سیخ تنور عمه عجب ناگوار بود!
(61)
گویند میرحیدرت اکنون شده است پیر
برپاست آن سماور جوشان دلپذیر
شد اسب پیر و، می جود از آروار زیر
ابرو فتاد کنج لب و گشته گوش کر
بیچاره عمه هوش ندارد به سر دگر
(62)
میرعبدلآن زمان که دهن باز می کند
عمه خانم دهن کجی آغاز می کند
با جان ستان گرفتن جان ساز می کند.
تا وقت شام و خواب شبانگاه می رسد
شوخی و صلح و دوستی از راه می رسد
(63)
فضه خانمگزیده گلهای خشگناب
یحیی، غلام دختر عمو بود در حساب
رخسارهنیز بود هنرمند و کامیاب
سید حسینز صالح تقلید می کند
با غیرت است جعفر و تهدید می کند
(64)
از بانگ گوسفند و بز و بره و سگان
غوغا به پاست صبحدمان، آمده شبان
در بند شیرخواره خود هست عمه جان
بیرون زند ز روزنه دود تنورها
از نان گرم و تازه دمد خوش بخورها
(65)
پرواز دسته دسته زیبا کبوتران
گویی گشاده پرده زرین در آسمان
در نور، باز و بسته شود پرده هر زمان
در اوج آفتاب نگر بر جلال کوه
زیبا شود جمال طبیعت در آن شکوه
(66)
گر کاروان گذر کند از برف پشت کوه
شب راه گم کند به سرازیری، آن گروه
باشم به هر کجای، ز ایران پر شکوه
چشمم بیاید اینکه کجا هست کاروان
آید خیال و سبقت گیرد در آن میان
(67)
ای کاش پشت دام قَیَه، از صخره های تو
می آمدم که پرسم از او ماجرای تو
بینم چه رفته است و چه مانده برای تو
روزی چو برفهای تو با گریه سرکنم
دلهای سرد یخ زده را داغتر کنم
(68)
خندان شده است غنچه گل از برای دل
لیکن چه سود زان همه، خون شد غذای دل
زندان زندگی شده ماتم سرای دل
کس نیست تا دریچه این قلعه وا کند
زین تنگنا گریزد و خود را رها کند
(69)
حیدربابا!تمام جهان غم گرفته است
وین روزگار ما همه ماتم گرفته است
ای بد کسی که دست کسان کم گرفته است
نیکی برفت و در وطن غیر لانه کرد
بد در رسید و در دل ما آشیانه کرد
(70)
آخر چه شد بهانه نفرین شده فلک؟
زین گردش زمانه و این دوز و این کلک؟
گو این ستاره ها گذرد جمله زین اَلَک
بگذار تا بریزد و داغان شود زمین
در پشت او نگیرد شیطان دگر کمین
(71)
ای کاش می پریدم با بادِ در شتاب
ای کاش می دویدم همراه سیل و آب
با ایل خود گریسته در آن ده خراب
می دویدم از تبار من آنجا که مانده است؟
وین آیه فراق در آنجا که خوانده است؟
(72)
من هم به چون تو کوه برافکنده ام نفس
فریاد من ببر به فلک، داد من برس
بر جغد هم مباد چنین تنگ این قفس
در دام مانده شیری و فریاد می کند
دادی طلب ز مردم بیداد می کند
(73)
تا خون غیرت تو بجوشد ز کوهسار
تا پر گرفته باز و عقابت در آن کنار
تا تخته سنگهات به رقص اند و در شکار
برخیز و نقش همت من در سما نگر
بر گرد و قامتم به سر دارها نگر
(74)
درنا ز آسمان گذرد وقت شامگاه
کوراوغلیدر سیاهی شب می کند نگاه
قیرآتاو به زین شده و چشم او به راه
من غرق آرزویم و آبم نمی برد
ایوازتا نیاید خوابم نمی برد
(75)
مردان مرد زاید از چون تو کوه نور
نامرد را بگیر و بکن زیر خاک گور
چشمان گرگ گردنه را کور کن به زور
بگذار بره های تو آسوده تر چرند
وان گله های فربه تو دنبه پرورند
(76)
حیدربابا،دل تو چو باغ تو شاد باد!
شهد و شکر به کام تو، عمرت زیاد باد!
وین قصه از حدیث من و تو به یاد باد!
گو: شاعر سخنور من، شهریار من
عمری است مانده در غم و دور از دیار من
منتشرشده در
آنادیلیمده
آخرین‌ها از Super User
- درگذشت احياگر موسيقي «فلك» ، صفحه اول روزنامه اعتماد 1402/12/2
- بعثت شادابي حيات - صفحه اول روزنامه اعتماد 1402/11/18
- حضور در تئاتر لیلی و مجنون در تالار وحدت ؛ نمایشی از یعقوب صدیق جمالی
- عکس خوانی دکتر شعردوست (دیپلمات سابق و پژوهشگر آسیای میانه و قفقاز)
- بزرگداشت هشتادوچهارمین سالگرد تولد استاد ساوالان
