رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی
ارتحال فقيه و اصولي كبير "آخوند ملاعبدالكريم گزی" (1300ش)
آخوند ملا عبدالكريم بن مهدي گزي در حدود سال 1223ش برابر با 1260ق در خانداني اهل علم در منطقه گز، يكي از توابع اصفهان به دنيا آمد و تحصيلات مقدماتي را در اصفهان سپري نمود. وي در نجف از محضر درس عالم مجاهد، حاج ميرزا حسين حاج ميرزا خليل استفاده علمي نمود و پس از طي مدارج عالي علمي و اخلاقي به اصفهان بازگشت. آخوند گزي از آن پس در مدرسه نيمآورد اصفهان سكني گزيد و در طي ساليان طولاني، دانش آموختگان فراواني از محفل درس او فيض بردند. وي مدت طولاني، مرجع قضاوت و حكومت شرعيه اصفهان بود و بدون هيچ سستي، همانند يك دادگستري سيار، به حل و فصل مرافعات و منازعات مردم ميپرداخت. از ايشان آثار متعددي بر جاي مانده كه تذكرةالقبور در شرح حال افراد مدفون در اصفهان؛ رساله در اصل دين و رساله در صيغِالعقود از آن جملهاند. آخوند گزي علاوه بر مراتب علمي، گاهي شعر هم ميسرود و "مهدوي" تخلّص مينمود. اين فقيه اصولي سرانجام در بيست و هفتم مرداد 1300ش برابر با سيزدهم ذيحجه 1339ق در هفتاد و هفت سالگي درگذشت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.
درگذشت "كمال الملك" نقاش معروف ايراني در نيشابور (1319ش)
استاد محمد غفاري، مشهور به كمالالملك، بزرگترين نقاش دوران يكصد سال اخير، در حدود سال 1226 ش (1264 ق) در كاشان به دنيا آمد. خاندان غفاري كه كمالالملك، يكي از اعضاي آن است، هنرمنداني بسيار به عالم هنر تقديم داشته است. كمالالملك پس از طي دوران ابتدايي، از 13 سالگي به تهران آمد و در دارالفنون به تحصيل پرداخت. پس از ديداري كه ناصرالدين شاه از مدرسه دارالفنون در سال 1259 ش به عمل آورد، تابلويي از كمالالملك توجه شاه قاجار را به خود جلب كرد و از آن پس او را به عنوان نقاشباشي مخصوصِ خود به دربار برد. ناصرالدين شاه در سال 1271 ش، محمد غفاري، نقاش بزرگ دربار خود را به كمالالملك ملقب و او را از ديگر نقاشانِ معاصرش متمايز ساخت. كمالالملك سپس براي تكميل تحصيلات خود راهي اروپا شد و سه سال بعد مظفرالدين شاه در جريان سفر دومش به اروپا، از كمال الملك خواست به ايران باز گردد. سفر كمالالملك به اروپا و تفحص و مطالعه او در نقاشي آن ديار، اثري ژرف و غني در او برجاي نهاد و تكنيك او را از نقاشان دوران او فراتر برد. كمالالملك در مراجعت به ايران با توطئهها و حسادتهاي درباريان روبرو شد و به بهانه زيارت عتبات و در واقع به قصد فرار از محيط مسموم دربار، در سال 1280ش، بيتابانه به كربلا شتافت. وي پس از چند سال اقامت در كربلا به ايران بازگشت و پس از تاسيس مدرسه صنايع مستظرفه در سال 1290ش، به تربيت شاگردان هنرمند همت گماشت. از كمالالملك آثار هنرمندانه متعددي بر جاي مانده كه علاوه بر تالار آينه كه بزرگترين و پركارترين اثر اوست، ميتوان از فالگير بغدادي، عرب خفته و كيمياگران نام برد. سرانجام، كمالالملك، نقاش شهيرِ ايراني در 27 مرداد سال 1319 ش در 93 سالگي در نيشابور درگذشت و در كنار قبر عطار نيشابوري به خاك سپرده شد.
وقوع حماسه خونين پاوه (1358 ش)
پس از آن كه هزاران نفر از عناصر حزب بعث عراق و گروهكهاي ضدانقلاب وابسته به بيگانگان، مانند: كومله، فداييان خلق و حزب دموكرات كردستان، در مرداد 1358ش به شهر پاوه در منطقه كردنشين استان كرمانشاه هجوم آوردند، اين شهر را تصرف كرده و دست به جنايتهاي شنيعي زدند. بيمارستان پاوه از جمله مراكزي بود كه به اشغال مزدوران درآمده بود. آنان در اين بيمارستان 25 نفر از برادران سپاهي مجروح را روي تختها و پشت بام به طرز فجيعي به شهادت رساندند. اين فاجعه خونين با عكسالعمل شديد امام خميني(ره) مواجه شد و با فرمان معظمٌله در بيست و هفتم مرداد 1358ش، نيروهاي سپاهي، ارتشي و بسيجي به فرماندهي شهيد دكتر چمران به منطقه اعزام شدند. فرمان تاريخي امام براي آزادسازي پاوه چنان روحيهاي به پاسداران و سربازان ژاندارمري داد كه بدون توجه به زخمهاي خود تمامي سنگرهاي ضدانقلاب را از اشغال آنان خارج ساختند. در اين ميان شهيدچمران پس از يك نبرد سخت و درگيري خونين، همه شهرها، راهها و مواضع استراتژيك منطقه را آزاد كرد و كردستان از اين مرحله به سلامتي گذر نمود.
رحلت عالم ديني و فقيه اصولي، آيت اللَّه "بهاءالدين محلاتي" (1360ش)
آيتاللَّه شيخ بهاءالدين محلاتي در سال 1275ش (1313ق) در خانداني اهل علم در نجف اشرف به دنيا آمد. وي در هفت سالگي به همراه پدرش به شيراز رفت و پس از فراگيري مقدمات و ادبيات، در محضر پدرش و آيتاللَّه ميرزا محمدصادق مجتهد شيرازي، فقه و اصول را آموخت. ايشان همچنين مدتي حكمت الهي را از محضر سيدعلي حكيم كازروني فرا گرفت و از آن پس براي ادامه تحصيل، عزم نجف اشرف نمود. آيتاللَّه محلاتي در حوزه علميه نجف، به مدت ده سال از محضر عالمان نامآوري همچون آقا ضياءالدين عراقي، آخوند ملامحمدكاظم خراساني و ميرزاي ناييني استفاده كرد تا به درجه رفيع اجتهاد نائل آمد. ايشان در سال 1309 به شيراز بازگشت و از آن پس به مدت بيش از نيم قرن، عهدهدار تدريس و مرجعيت امور مردم گرديد. آيتاللَّه محلاتي تا پايان عمر خويش در ايجاد مؤسسات خيريه كوشا بود و در اين مدت، اماكن عام المنفعه متعددي را ايجاد كرد. در كنار فعاليتهاي علمي و اجتماعي ايشان، از آيتاللَّه بهاءالدين محلاتي آثار تاليفي نيز بر جاي مانده كه رهنماي حق، اصول العقايد، خطبات جانسوز و تاليفاتي در فقه و اصول از آن جملهاند. اين فقيه اصولي سرانجام در بيست و هفتم مرداد 1360 ش برابر با هفدهم شوال 1401 ق در 85 سالگي بدرود حيات گفت و در شيراز مدفون گرديد.
رگذشت اديب گرانمايه استاد "سيدمحمدمحيط طباطبايي" (1371 ش)
استاد سيدمحمد طباطبايي متخلص به محيط و مشهور به محيط طباطبايي در سال 1281 ش در زواره اصفهان به دنيا آمد. دروس ابتدايي را در زادگاه خود و اصفهان سپري كرد و در 1302 ش دوره ادبي را در مدرسه دارالفنون تهران به پايان رساند. وي سپس علم حقوق را فرا گرفت و سالها در دبيرستانها و دانشگاههاي كشور به تدريس پرداخت. محيط طباطبايي، از سال 1300 ش وارد عرصه مطبوعات گرديد و مديريت برخي از مجلات را به عهده گرفت. استاد، با زبانهاي عربي، فرانسوي، انگليسي، پهلوي، خوارزمي، اَوِستايي و سرياني آشنايي داشت و تحقيقاتي در اين زمينهها انجام داده است. از استاد محيط طباطبايي بيش از چهل كتاب و دو هزار مقاله و رساله و ششصد خطابه و سخنراني به جاي مانده است كه دوران نادر، جغرافياي نو، شرح حال فردوسي و زندگي محمد بن زكرياي رازي از جمله كتب اوست. ايشان بارها از طرف محافل علمي مورد تقدير قرار گرفت و از دانشگاه شهيد بهشتي دكتراي افتخاري اخذ نمود. سرانجام استاد محيط طباطبايي در 27 مرداد 1371 ش به علت بيماري قلبي در نود سالگي در تهران بدرود حيات گفت و در شهر ري به خاك سپرده شد.
رگذشت استاد نامدار حوزه علميه قم آيت اللَّه "قدرت اللَّه وجداني فخر" (1375 ش)
آيتاللَّه حاج شيخ قدرتاللَّه وجدانيفخر در سال 1311 ش (1351 ق) در يكي از روستاهاي شهر سراب به دنيا آمد و از چهارده سالگي به تحصيل علوم ديني روي آورد. وي در سال 1327 ش به حوزه عليمه قم مهاجرت كرد و پس از پشت سر گذاشتن سطوح عاليه حوزه، در دروس خارج حضرات آيات شيخ عبدالنبي عراقي، سيدمحمد حجت كوه كمرهاي، سيدحسين بروجردي، سيدمحمد محقق داماد، محمدعلي اراكي و امام خميني(ره) شركت جست. معظم له در كنار آموختن، به آموزش معلومات خود به ديگران برآمد و در مدتي نزديك به چهل سال، هزاران نفر از فرهيختگان و فضلاي حوزه را از سرچشمه زلال دانش خويش سيراب نمود. او در ايام تعطيل حوزه به تبليغ دين در داخل و خارج كشور ميپرداخت و از اين رهگذر، موفق به ارايه خدمات فكري، فرهنگي و اجتماعي بسيار گرديد. آيتاللَّه وجداني فخر، از آغاز مبارازت مردم مسلمان و روحانيت عليه رژيم پهلوي، به رهبري حضرت امام، نقشي فعال برعهده گرفت و نامش هماره در ذيل اعلاميههاي جامعه مدرسين حوزه علميه قم ديده ميشد. اين فقيه فرزانه كه از اكثر مراجع تقليد، اجازات متعدد اجتهادي، روايي و امور حسبيه داشت داراي آثار متعددي بود كه: آداب معاشرت در اسلام، اجتهاد در اسلام، الفخريه در فقه در 16 جلد و انوار منطقيه از آن جملهاند: سرانجام قلب حق باور آيتاللَّه وجداني فخر در سحرگاه 27 مرداد 1375 ش برابر با اول ربيعالثاني 1417 ق در 64 سالگي از تپش باز ايستاد و پس از تشييعي با شكوه، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
یک هیئت پارلمانی به ریاست مهندس ریاضی رئیس مجلس شورای ملی به مسکو رفت(1349ش(
تظاهراتی از سوی حدود 650 نفر در میدان لافایت واشنگتن برپا شد(1357ش)
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، حدود 2هزار نفر از ایرانیان که اغلب دانشجو بودند، در اعتراض به حمایت امریکا از دولت ایران، از مقابل کاخ سفید تا سفارت ایران راهپیمایی کردند.
شهر رشت كه در تصرف و اشغال روس ها بود در اثر حمله قواي قزاق تصرف گرديد و قواي دولتي وارد رشت شد. (1299ش)
سردار استاروسلسكي فرمانده قزاقخانه به مناسبت اين فتح يك قبضه شمشير مرصع گر
.........................................................................................................................................
رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری
وفات "ابن حبّان" فقيه، مورخ و محدث(354 ق)
ابن حَبّان مورخ و محدث مشهور قرن چهارم هجري،مقدمات علوم را از اساتيد معروف عصرخود آموخت و سپس به نيشابور كه در آن زمان، يكي از مراكز مهم كسب علم ودانش بود، رفت و به ادامهي تحصيل پرداخت. ابن حبّان از صاحب نظران در علم حديث به شمار ميرفت و در اين زمينه، آراء و نظرات ويژهاي داشت. وي چندين بار به مقام قضاوت در شهرهاي مختلف منصوب شد. ابن حبان كتابخانهي شخصي خود رابراي استفاده و نسخه برداري ديگر دانشمندان وقف كرد، اما بيشتر كتب او از بين رفته است. از آثار باقي ماندهي ابن حبان ميتوان به الثقات و روضة العقلاء اشاره كرد.
فتح آندلس به دست مسلمانان(92 ق)
اندلس سرزميني است در جنوب غربي اروپا كه شامل كشورهاي اسپانيا، پرتغال و منطقهي اشغالي (انگليس) جبل الطارق ميباشد. اندلس از سوي سپاهيان اسلام به فرماندهي طارق بن زياد در سال 92 قمري فتح گرديد و قسمت اعظم مردم اين منطقه تا سال 95 قمري با طيب خاطر، دين اسلام را پذيرفتند. حكومت اسلامي تا سال 422 قمري در اين منطقه ادامه يافت وليكن دراين تاريخ به خاطر بيكفايتي حاكمان مسلمان و دسيسههاي مسيحيان و حكومتهاي استعماري اروپا، اين كشور بزرگ به دست مسيحيان افتاد و ميان 23 پادشاه اروپايى تقسيم و تجزيه گرديد. مسلمانان اين كشور از اميرالمسلمين مغرب (يوسف بن تاشفين مرابطي) ياري خواستند و در سال 749 قمري در نبردي معروف به "زلاقه"، مسيحيان متحمل شكست شده و اين كشور به مغرب، ضميمه گشت. اما پس از مدتي حكومت مرابطين نيز به ضعف و سستي گراييد و مجدداً اندلس در تصرف مسيحيان درآمد و تجزيه گرديد.
.........................................................................................................................................
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی
آغاز قيام تاريخي "مارتين لوتر" عليه مسيحيت كاتوليك (1517م)
مارتين لوتر، مؤسس فرقه پروتستان در 13 مه 1483م در آلمان به دنيا آمد. وي پس از فراگيري فلسفه، حقوق، ادبيات و موسيقي، با تاثير از زمان، استاد علوم مذهبي گرديد. وي در سالهاي جواني به دليل اختلافات بين مقامات كليسا آشفته خاطر شد و پس از چندي بر برخي از اعمال ارباب كليسا ايراد گرفت. با اين حال، آغاز قيام لوتر بر ضد كليساي كاتوليك و استبداد مذهبي بر سر مسئله آمرزش گناهان از طرف كشيشان و پاپ بود. در آن زمان، رؤساي كليسا به دلخواه، اشخاص را از كليسا اخراج يا تكفير ميكردند و سپس براي آمرزش گناهان و ورود مجدد به كليسا، گناهان آنان را با پول ميخريدند. اما آنچه لوتر را بر ضد اين اوضاع برانگيخت، اقدام مسئولين كليسا به فروش رسمي آمرزشنامه بود. با قيام لوتر، طلسم تعصب مذهبي و استيلاطلبي صاحبان كليسا و استبداد كاتوليكي قرون وسطي درهم شكست و مذهبي نو با نام پروتستان شكل گرفت. پروتستان كه معني معترض داشت در ابتدا با انگيزه اصلاح كليساي كاتوليك آغاز شد و با مقاومت كليساي كاتوليك در برابر هرگونه اصلاح، اين جنبش به طور مستقل داراي اصول و مباني خاص خود گرديد. لوتر معتقد بود كه يگانه چيزي كه در مسيحيت معتبر است كتاب مقدس ميباشد، از اين رو، هيچگونه حجيّتي براي مقام پاپ، شوراهاي كليسايى يا آراي ارباب كليسا و قدّيسان قائل نبود. از ديدگاه پروتستان، هر مسيحي ميتواند پيام كتاب مقدس را به وجدان شخصي خود دريابد و نجات و رستگاري شخصْ تنها از طريق فيض الهي و در ضمنِ ايمان پديد ميآيد. از جمله ويژگيهاي اخلاق و تفكر پروتستاني، خردگرايي، تاكيد بر آزادي فردي، تساهل و مدارا، تكيه بر توليد و گسترش ثروت، عبادت دانستن كار، موهبت الهي دانستن ثروت و پسنديده دانستن آن را ميتوان برشمرد.
ساخت اولين تلسكوپ جهان توسط "گاليله" در ونيز (1609م)
گاليلو گاليله، منجم و دانشمند معروف ايتاليايى در طول حيات علمي خود، علاوه بر رياضيات به نجوم و اخترشناسي علاقهمند بود. هنگامي كه گاليله در دانشگاه ونيز مشغول تدريس بود، خبر اختراع تلسكوپ را شنيد و پس از چندي يك هلندي، نمونهاي از اين تلسكوپ را به ونيز آورد. با اطلاع گاليله از اين موضوع، علاقه به اخترشناسي او باعث شد تا شروع به ساختن تلسكوپ كند. وي بيشتر قطعات تلسكوپ را به تنهايى ساخت، حتي عدسيهاي آن را با سنگ، صيقل داد و براي بهره برداري آماده نمود. با اتمام كارساخت تلسكوپ در 18 اوت 1609م گاليله آن را متوجهِ آسمان كرد و با ديدگان دقيق و كنجكاوش، در پهنه آسمان فرو رفت. او ستارگان زيادي را ديد كه تا آن زمان از نظر پنهان مانده بودند. گاليله در طول تحقيقات خود به اين واقعيت پي برد كه كره ماه سطح كاملاً ناصافي دارد و مانند زمين پوشيده از كوهها و درههاي عظيم است. اين دانشمند ايتاليايى به وسيله تلسكوپ توانست چهار قمر سياره مشتري و حلقه دور سياره زحل را نيز كشف نمايد و بر دانش بشري اضافه كند. امروزه بشر با تلسكوپهاي بسيار نيرومند قادر است اجرام آسماني دور دست را در فضاي بيكران رصد كند كه اين پيشرفت مرهون زحمات دانشمنداني نظير گاليله است.
مرگ "كارلوس لينْيوس" گياه شناس بزرگ سوئدی (1778م)
كارلوس لينْيوس، طبيعيدان سوئدي در 5 دسامبر 1707م در روستايى در سوئد به دنيا آمد. او كه بيشتر به نام "كارل فون لينه" شناخته ميشود، از كودكي به گل و گياه علاقه فراوان داشت و در همان زمان، درباره گياهان تحقيقات زيادي انجام ميداد. لينيوس در 22 سالگي رسالهاي درباره توليد مثل و تكثير گياهان نگاشت. اين رساله به قدري خردمندانه بود كه بلافاصله از وي دعوت شد تا در قسمت تحقيقات دانشگاه اوپْسالا مشغول به كار گردد. او در سال 1732م به نواحي دور افتادهاي عزيمت كرد و مدت 6 ماه در آنجا به تحقيق و آزمايش پرداخت. لينيوس از آن پس به مدت سه سال به تنظيم و تحرير اطلاعات خود مشغول بود. نوشتههاي او كه شامل حقايق تازه و وسيعي درباره زمينشناسي، گياهشناسي، پرندهشناسي و نژادشناسي بود، مورد توجه دانشمندان قرار گرفت و زمامداران سوئد را متوجه كشاورزي، جنگلها و اوضاع اقتصادي و نژاد مردمِ مكان مورد مطالعه لينيوس نمود. از آن پس شهرت لينيوس در سراسر اروپا پيچيد و او با هزينه دولت، عهدهدار تحقيقات دامنهداري در زمينه گياهان شد. لينيوس پس از مدتي كتابي ديگر نگاشت و براي نخستين بار، نباتات و گياهان را طبقهبندي و نامگذاري كرد. وي همچنين جدول كاملي از گياهان مخصوص و كمياب ذكر نمود كه اساس تقسيمبندي فعلي گياهان نيز محسوب ميشود. باغ لينيوس، كانون دانشجويان و دانشمندان و بزرگان بود. او معمولاً شاگردان خود را به كشتزارها و جنگلها ميبرد و درضمن گردش به آنان درس ميداد. وي در كنار گياهشناسي دكتراي پزشكي خود را دريافت كرد و مدتي نيز به كار طبابت پرداخت. ماركوس لينيوس سرانجام هنگامي در 18 اوت 1778م در 71 سالگي درگذشت كه با به جاي گذاشتن 2500 صفحه از تحقيقات ارزنده خود، شالوده گياهشناسي علمي كنوني را بنيان نهاد.
آغاز بزرگترين حمله امريكا از زمين و هوا و دريا در ويتنام شمالي (1965م(
