بزرگترین مخزن طبیعی تاجیکستان، دریاچه قراکول (دریاچه سیاه) نام دارد که در شرق پامیر واقع شده است. این دریاچهبا طول حدود 380 کیلومتر و عمق حداکثر 238 متر، شرق پامیر را پوشش داده است و ساحل آن نیز از شمال به جنوب، امتداد دارد. این دریاچه به 2 بخش تقسیم می شود: قسمت شرقی که کم عمق بوده و سمت غربی که دارای بیشترین عمق می باشد. در اواخر قرن 19 بخش شمالی این ساحل جزیره مانند، توسط یک تنگه باریک به شعبه ای از آب مرتبط گردید.
این تنگه در حال حاضر ناپدید شده. جلگهقرا و رودخانه های کوچک مرغاب و چند جریان دیگر، از دریاچه سیاه تغذیه می کنند اما آب این دریاچه به دلیل تلخی و شوری بسیار به هیچ نقطه تخلیه نمی شود. آب در مدخل های کوچک رودخانه بسیار تازه بوده و حتی می توان در این مکان گونه ای زنده، به نام ماهی تیان (loach) را یافت. مرغان دریایی سر قهوه ای و چلچله های تبتی نیز در این مکان آشیانه دارند.
این شعبه از دریاچه نمونه ای از حالتی صحراگونه در بالای کوه است، و تنها در نزدیکی لبه آب می توان جگن، گندم سیاه پامیری و مقداری مخمر از نمک یافت. یکی از ویژگی های عجیب دریاچه سیاه این است کهاین شعبه از دریاچه برای مدت زمان قابل توجهی در زیر بستری از یخ می ماند و یخ تا عمق آن را پوشش می دهد. دانشمندان در باب منشأ و منبع این یخ اتفاق نظر ندارند. برخی فکر می کنند که این یخ ها باقی مانده ای از یخچال های طبیعی باستان است، و برخی نیز آن را به عنوان باقی مانده ای از سیر یخ های توخالی که در طول عصر یخبندان پر گردیده است می دانند. دیگر فرضیه بر این مبنا شکل گرفته اند که این یخ ها یک تشکل و فرم مدرن هستند و در زمانی نه چندان دور به واسطه تحولاتی خاص شکل گرفته اند. با این حال چیزی که وجود دارد این است که، با آغاز گرم شدن زمین، یخ در شعبه ها و مدخل های رودخانه به آرامی ذوب می شود و آبشارها، تنگه ها، دریاچه ها و جزیره های کوچک و مجزا از شعبه دریاچه را ایجاد می کنند.
این دریاچه بطور مداوم خود به خود تغییر اندازه پیدا می کند. بخش های گود افتاده و خشکی قراکول نیز بسیار قابل توجه است زیرا در آن که بیشتر خشکی های صحراگونه مانند پامیر، با پایین ترین سطح از بارش ( در حدود 20 میلی متر / در سال) وجود دارند و ادامه حیات می دهند. سطح آب قرا کول (دریاچه سیاه) به بطور دقیق سیاه رنگ (آن را به عنوان نام) نیست بلکه لاجوردی، آبی تیره و یا مایل به سبز تیره است که آن هم بستگی به مسیر و جهت تابش نور خورشید بر روی آب شفاف و صاف این دریاچه دارد. روستایقره کول درساحل شرقی این دریاچه و در نزدیکی جاده قرار دارد، و بیشتر ساکنان آن قرقیزها هستند. دره معروفmarkansu نیز در چند کیلومتری این دریاچه واقع است که برخی از افراد آن را به عنوان "دره طوفان شنی "، و برخی دیگر به عنوان "آب مرده" ترجمه کرده اند. گفتن اینکه به چه دلیل مردم این القاب را به این منطقه نسبت داده اند بسیار سخت است.
نخستین محل های پخت و پز و استراحتگاه های شناخته شده در سطح جهان که مربوط به دوران عصر حجر و جایگاه استراحت برای شکارچیان فصلی به شمار می آمده در این مکان کشف شده است. در نزدیکی روستایقرا، حدود 1km از راه مرغاب، در 3950 متر، معماری پیچیده ای که ترکیبی از شکل های رصدخانه ای است وجود دارد. منطقه قراکولدارای آب و هوای بسیار مرطوب است که آن هم زیبایی خود را دارد. و آنچه که موجب علاقه گردشگران برای سفر و بازدید از این منطقه گریده، طبیعت نسبتا دست نیافتی و بکر آن است.