پنج شنبه, 18 مهر 1392 ساعت 03:30
کتاب « تاجیکان»، شناسنامه ای از تاریخ خلق تاجیک، به قلم باباجان غفوراف
نام باباجان غفوراف، قهرمان تاجیکستان بدون شک در فهرست چهره‌های ماندگار تاجیکستان در قرن 20 نام برده می‌شود با بردن نام این شخصیت برجسته، پیش از همه کتاب "تاجیکان" او به ذهن می‌آید. باباجان غفوراف در سال 1909 در استان خجند در خانواده‌ای اهل علم به دنیا آمد و پس از پشت سر نهادن دوران کودکی و نوجوانی در یکی از مراکز فرهنگی و تاریخی سمرقند پرورش یافت وی در سال 1930 مکتب عالی حقوق را در شهر دوشنبه و در 1931 رشته روزنامه نگاری دانشگاه مسکو را به پایان رساند. وی چندی سردبیر نشریه "تاجیکستان سرخ" (با زبان ازبکی) و مدتی کارمند انتشارات دولتی تاجیکستان بود و وی در زمان جنگ دوم جهانی در بسیج نمودن مردم کشورش علیه نازی‌های نقش فعال داشت و در همان سال‌ها توجه او به تحقیق و بررسی تاریخ مردم تاجیک شروع شد و و نخستین مطالب و رسایل خود را منتشر نمود. در همین سال‌ها، یعنی پس از جنگ دوم جهانی نقش غفوراف درتاسیس دانشگاه دولتی تاجیکستان (1948) و فرهنگستان علوم تاجیکستان (1951) موثر بود. بلافاصله پس از پایان جنگ دوم جهانی درسال 1946 غفوراف به عنوان دبیر اول کمیته مرکزی حزب کمونیست تاجیکستان شد و در امر برقرارری خرابی‌های دوران جنگ برنامه‌های جالب و بنیادکارانه‌ای را روی دست گرفت. غفوراف هم زمان با این مسولیت به فعالیت‌های تحقیقی همراه با "صدر الدین عینی"، "میرزا تورسون زاده"، دانشمندان روسی "آندریف و سیمیانف" در حل و فصل بسیاری از مسائل عمده نقشی موثر داشت. در این دوره غفوراف سردبیر مجله "آسیا و آفریقای امروز"(با زبان روسی) شد. رساله دکترای غفوراف "تاریخ مذهب اسماعیلیه" در سال 1941 در مسکو منتشر شد. غفوراف همواره دست بر قلم بود و هرگز ازکار نوشتن و تحقیق و تالیف و پژوهش دور نشد و عمده تالیفات او در زمینه تاریخ، فرهنگ، اقتصاد و جغرافیای قوم تاجیک بوده و در این زمینه ده‌ها مقاله، رساله وکتاب تالیف و چاپ نمود که برخی از آنها با زبان‌های انگلیسی، ژاپنی، چینی، یونانی و .. ترجمه و چاپ شدند. غفوراف سرپرستی تالیف مجموعه پنج جلدی "تاریخ خلق تاجیک" به زبان روسی (مسکو،1963-1965) را بر عهده داشت. وی از چندین دانشگاه هندوستان دانشنامه دکترای افتخاری دریافت کرد و عضو افتخاری جمعیت شرق شناسی لهستان و رئیس کیمته بین المللی جایزه فردوسی نیز بود. اما مهم ترین خدمت استاد باباجان غفوراف، تالیف کتاب "تاجیکان" می باشد که در ابتدا سال 1947 تحت عنوان "تاریخ مختصر خلق تاجیک" به زبان فارسی تاجیکی و خط سیریلیک چاپ شد که در بررسی ارتباط این ملت با دیگر اقوام آسیای میانه و نقش این مردم در ادب و فرهنگ جهان حکایت می‌کند. این کتاب در سال 1949 با زبان روسی در مسکو چاپ شد و در سال 1972 نیز با نام "تاجیکان، تاریخ قدیم ترین، قدیم و سده‌های میانه" با زبان روسی در شهر مسکو منتشر شد که پدیده نادر تاریخ نگاری شوروی پیرامون بررسی تاریخ قوم تاجیک بود. این کتاب در سال‌های 1983-1985 به همت دکتر علی اصغر شعردوست و زیر نظر ایشان در 2 جلد به زبان فارسی در چاپخانه « عرفان» شهر دوشنبه چاپ شد. باباجان غفوراف بالاترین عنوان علمی شوروی-آکادیمیسین، جایزه بین المللی "جواهرلعل نهرو" را در سال 1968 و دکترای افتخاری دانشگاه‌های آلیگارخ (هند) و دانشگاه تهران نیز در ویترین افتخارات پرشمار خود دارد. گفتنی است که این اندیشمند بزرگ تاجیک در سال 1977 دیده از جهان فروبست.
منتشرشده در
تالیف
آخرین‌ها از Super User
- درگذشت احياگر موسيقي «فلك» ، صفحه اول روزنامه اعتماد 1402/12/2
- بعثت شادابي حيات - صفحه اول روزنامه اعتماد 1402/11/18
- حضور در تئاتر لیلی و مجنون در تالار وحدت ؛ نمایشی از یعقوب صدیق جمالی
- عکس خوانی دکتر شعردوست (دیپلمات سابق و پژوهشگر آسیای میانه و قفقاز)
- بزرگداشت هشتادوچهارمین سالگرد تولد استاد ساوالان
