دوشنبه, 15 مهر 1392 ساعت 03:30
« نغمه های سپیده دمان »، گزیده ای از آثار شاعران نخجوان با مقدمه ای به قلم دکتر شعردوست
« نغمه های سپیده دمان » عنوانی کتابی است که در آن به برخی از آثار قلمی منظوم شاعران آذربایجان و شعر نخجوان به زبان ترکی آذری و ترجمه فارسی اشعار و همچنین معرفی اجمالی شاعر پرداخته شده است.
این کتاب به اهتمام دکتر شعردوست در زمان سمت دبیرکلی ایشان در انجمن دوستی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان، از سوی این انجمن به چاپ رسیده است.
دکتر شعردوست در بخشی از مقدمه این اثر و معرفی حوزه های ادبی منطقه قفقاز بویژه حوزه نخجوان، و تاریخچه رونق و توجه به شکل گیری محافل ادبی و شعر و شاعری در این منطقه چنین می نگارند:
" تا اوایل قرن حاضر حوزه های ادبی گوناگون در منطقه قفقاز فعال بودند. شاعران و نویسندگان مناطق مختلف با تشکیل انجمنها و محافل ادبی هرچندگاه یک بار گرد هم می آمدند و آخرین آثار خود را ارائه می کردند و از آراء و نظرات استادان و ادیبان برجسته روزگار شود می جستند. از آن میان می توان به انجمنهای ادبی شهرهای باکو، شماخی، نخجوان، اردوبارد، لنکران، گنجه، شوشا، تفلیس و غیره..... اشاره کرد. بی هیچ اغراقی می توان ادعا کرد حوزه نخجوان - اردوباد یکی از حوزه های ادبی پررونق قفقاز بود. ظهور بزرگانی چون جلیل محمدقلی زاده ( نویسنده و مدیر مجله طنز « ملانصرالدین » )، حسین جاوید ( شاعر و نمایشنامه نویس رمانتیست )، و..... در ابتدای قرن حاضر خود نشانگر اهمیت آن حوزه است.
پس از تشکیل حکومت کمونیستی، محافل و انجمنهای ادبی که چون یک شبکه قدرتمند در مناطق و شهرهای گوناگون قفقاز فعال بودند و در راستای نگاهداشت و تداوم سنتهای ادبی می کوشیدند، دیگر نتوانستند به حیات خود ادامه دهند و یکی پس از دیگری تعطیل شدند.
در دوره جدید تمرکز امکانات فرهنگ در شهر باکو، سبب شد این شهر به گرانیگاه کوششهای ادبی در قفقاز تبدیل شود. به گونه ای که حتی محل انتشار مجله مشهور « ملانصرالدین » هم از تفلیس به باکو منتقل شد. بدینسان بسیار از شاعران و نویسندگان جمهوری آذربایجان در باکو گرد آمدند. البته این بدان معنا نیست که فعالیت ادبی در شهرها و مناطق دیگر جمهوری به کلی متوقف شد، بلکه در مقایسه با باکو بسیار ضعیف و کمرنگ شد. شاعران و نویسندگان برای بهره مندی از امکانات فرهنگی گسترده از هر سو راهی باکو می شدند و در انجا اقامت می گزیدند. اگرچه شاعران و نویسندگان نخجوان هم از این حکم مستثنی نبودند، اما بنا به دلایل خاص، از شرایطی متفاوت برخوردار بودند. جدایی ناگزیر منطقه نخجوان از دیگر نقاط آذربایجان، و دشواریهای ارتباط با مرکز، همچنین برخی مسایل تاریخی و فرهنگی باعث شد که نخجوان به عنوان یک جمهوری خودمختار شناخته شود. این وضعیت باعث شکل گیری یک مرکز ثانوی سیاسی، اداری، فرهنگی و .... شد. و تأسیس شعبه اتحادیه نویسندگان جمهوری آذربایجان در نخجوان و بعدها تأسیس اتحادیه نویسندگان نخجوان همچنین انتشار کتب و نشریات مختلف در این جمهوری خودمختار، شرایط دیگرگونه ای بریا اهل قلم بوجود آورد.
کتاب حاضر نیز گزیده ای است از آثار شاعران نخجوان. البته ما مدعی اشتمال این مجموع بر آثار همه شاعران آن منطقه نیستیم، بلکه با صوابدید اتحادیه نویسندگان نخجوان از آوردن شناختنامه و آثار شاعرانی که اکنون از امکانات گسترده مطبوعاتی و انتشاراتی باکو برخوردارند، احتراز کرده ایم و تنها به عده ای از شاعرانی که در فضای بومی نخجوان به زندگی و فعالیت ادبی مشغولند، پرداخته ایم. روشن است که این هرگز به معنای ناشناختگی شاعران این مجموعه در سطح جمهوری آذربایجان نیست، بلکه برخی از آنان سالهاست در ردیف شاعران شناخته آذربایجان جای دارند. امیدوارم نخجوان عزیز « انتشار » این مجموعه را به عنوان هدیه ای در برابر عشق و ارادت دیرسالش به ایران زمین بپذیرد.......... و ایدون باد!"
علی اصغر شعردوست
منتشرشده در
تالیف
آخرین‌ها از Super User
- درگذشت احياگر موسيقي «فلك» ، صفحه اول روزنامه اعتماد 1402/12/2
- بعثت شادابي حيات - صفحه اول روزنامه اعتماد 1402/11/18
- حضور در تئاتر لیلی و مجنون در تالار وحدت ؛ نمایشی از یعقوب صدیق جمالی
- عکس خوانی دکتر شعردوست (دیپلمات سابق و پژوهشگر آسیای میانه و قفقاز)
- بزرگداشت هشتادوچهارمین سالگرد تولد استاد ساوالان
