چهارشنبه, 07 اسفند 1392 ساعت 03:30
سنت های نوروزی در تاجیکستان «بخش نخست:سمنو پزان»
جشن نوروز برای مردم تاجیکستان، جشنی ملی و دیرینه است. تاجیکان از نوروز به عنوان رمز دوستی و زنده شدن کل موجودات یاد می‌کنند. نوروز در این کشور به نام «خیدیر ایام»، یعنی جشن بزرگ، معروف است. تعدادی از مراسم این جشن در تاجیکستان با مراسم سنتی آن در ایران مشترک است از جمله آن سنت سمنو پزان است.
(سُمَنَک یا سمنو) از بهترین غذاهای نوروزی است که از جوانه گندم - که نماد سبز بودن و رویش است - و آرد تهیه می‌شود و یکی از اجزای اصلی سفره هفت‌سین یا خوان نوروزی به‌شمار می‌آید. البته مراسم سمنوپزان در کشورهای افغانستان، ایران، تاجیکستان و ازبکستان مهمترین رسم نوروزی است. با وجود این، این خوراکی در این کشورها به‌ندرت در طول سال خورده می‌شود و تنها در نوروز زینت بخش سفره‌های نوروزی است. این غذا در کشورهای دیگر به‌نام‌های سمنی٬ سوملک٬ سومنک و سومولوک هم شناخته می‌شود.اما در تاجیکستان مهمترین خوراکی تاجیکان برای نوروز که در تمام مناطق تاجیکستان عمومیت دارد، سمنو (سمنک یا سملک) است که هنگام پختن آن آوازی هم زمزمه می‌کنند، نواهایی نظیر:
بوی بهار است سُمَنک،
آش نَهار است سمنک،
از گل گندم سمنک،
خوردن مردم سمنک
ديرباز نوروز را مقدس مي دانند و با دعا و نيايش هاي ويژه که در رسوم گل گرداني، سمنو پزي ، کلوچه پزي دارند به استقبال نوروز مي روند و رسيدن بهار را با گل گرداني گل هاي نرگس ، سياه گوش و گل هاي بهمن خبر مي دهند.نان تاجيكي اگرچه همواره خوشمزه و پرطرفدار است اما در ايام نوروز با پيوستن انواع شيريني هاي محلي از طعم و جاذبه بيشتري برخوردار مي شود. آيين تهيه و پخت «سمنک» يا «سمنو» در همه مناطق اين کشور هنوز هم باقي است و پس از اعلام استقلال به جدول جشن هاي رسمي عيد نوروز وارد و دوباره احيا شده است. آيين پخت سمنک نوروزي که تا به حال بيشتر خاص مردم روستاهاي تاجيکستان بود، هم اکنون در ميان ساکنان شهرها نيز اجرا مي شود. سمنک را در تاجيکستان عمدتا زنان مي پزند و براي اين کار از قبل در ظروف روباز گندم را به خيس مي گذارند و تا زمان سبز شدن دانه هاي گندم انتظار مي کشند. در روز هاي آمادگي براي برپايي جشن نوروز شيره اين گندم را با آرد مخلوط کرده به ديگ مي ريزند و روي آتش براي پخت مي گذارند. پخت سمنک از صبح زود دو روز قبل از عيد آغاز مي شود و براي اين که سمنک خيلي دير مي پزد، زنان طباخ گرد ديگ جمع شده و تا پخت آن با زدن دف در وصف نوروز ترانه مي خوانند. به عقيده تاجيک ها، در زمان پخت سمنو حاجتمندان مي توانند حاجت بگيرند و بيماران نيز شفا يابند و به اين خاطر سمنو به معني استقبال از بهار و در بين تاجيک ها شفابخش است
در مراحل آخر پخت این خوراکی عیدانه زنان با آرزوي نيك به داخل ديگ سمنك هفت دانه سنگ خرد و چهارمغز (گردو) مي اندازند. گفته مي شود هنگام توزيع سمنو اين سنگها و گردوها به كاسه هر كسي افتاد، وي به آرزويش خواهد رسید
منتشرشده در
در تاجیکستان
آخرین‌ها از Super User
- درگذشت احياگر موسيقي «فلك» ، صفحه اول روزنامه اعتماد 1402/12/2
- بعثت شادابي حيات - صفحه اول روزنامه اعتماد 1402/11/18
- حضور در تئاتر لیلی و مجنون در تالار وحدت ؛ نمایشی از یعقوب صدیق جمالی
- عکس خوانی دکتر شعردوست (دیپلمات سابق و پژوهشگر آسیای میانه و قفقاز)
- بزرگداشت هشتادوچهارمین سالگرد تولد استاد ساوالان
